Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili Ve Edebiyatı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gizem Erkan Çelik
Danışman: Yeter Torun Öğretmen
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
İnsanın bilinçaltını da göz önünde bulundurursak, aslında günlük yaşamımızda kullandığımız her bir sözcük; anılar, o anda hissettiğimiz duygular, koku, tat veya renklerle deneyimlediğimiz yaşantılarımızla bağlantılı olarak zihnimize kodlanır. Bu kodlama süreci, kişisel, kültürel ve toplumsal bellekte sözcükleri algılama ve anlamlandırma eyleminin nasıl sonuçlandığını da bize gösterir. Bu açıdan baktığımızda kişilerarası iletişim sözcüklerin salt sözlüksel anlamları üzerinden gerçekleşmez, devreye sözcüklerin yaşantı ile iç içe geçmiş çağrışımları da girer. Dili kullanırken cinsiyet, yaş, meslek gibi değişkenlere bağlı olarak sözcüklerin çağrışımları da birbirinden farklılıklar gösterir. Bu çalışmamızın amacı, toplumun kadın ve erkeğe yüklediği farklı roller, bu rollere uygun davranışlar üzerinden ergenlerin düşünme, algılama ve yorumlama vb. yönlerden farklılıklarını, dolayısıyla toplumsal cinsiyetin lise çağındaki gençlerin dil kullanımındaki etkisini ortaya koymaktır. Bu çalışma, toplumdilbilimi alanına yönelik, fakat aynı zamanda anlambilimin konusu olan çağrışımsal anlamla ve bilişsel dilbilimle ilgili bir çalışma olacaktır. Araştırmamızda ortaya çıkan sonuçlar, sözcükler arasındaki kimi zaman anlamsal, kimi yapısal bağlantılara ve bu bağlantıların lise eğitimi alan gençlerin bireysel ve zihinsel kodlarına ve çağrışımsal anlama dair önemli bulgular sunması, sadece dilbilimi değil, psikoloji ve rehberlik araştırmaları, sosyoloji, nörofizyoloji gibi başka bazı alanlar için de önem taşımaktadır. Bu araştırma, içinde yaşadığımız digital dünyada değişen zihniyetin ve yaşantıların dile nasıl yansıdığını görmeyi de mümkün kılmaktadır. Anahtar Sözcükler: çağrışım, anlam, toplumdilbilim, bilişseldilbilim, toplumsal cinsiyet