Ahmed Vâhid (Moran)’in Sözlükçülüğü ve A Condensed Dictionary English-Turkish 'e Göre Türkçenin Söz Varlığı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat Aksakallı

Danışman: Muna Yüceol Özezen

Özet:

Türk dili tarihinin çeşitli dönemlerinde, birçok sözlük yazılmıştır. 11. yüzyıldan günümüze kadar farklı coğrafyalarda yazılan ve çoğu iki dilli olan sözlükler, yazıldığı dönemin söz varlığını ortaya koyması bakımından önem arz etmektedir. 20. yüzyıla kadar klasik bir yöntemle yazılmış sözlükler, 20. yüzyıl itibarıyla yerini Batılı yöntemlerle hazırlanmış sözlüklere bırakmıştır. 20. yüzyılda yazılmış çeşitli sözlükler arasında dikkati çeken; ancak kaynaklarda pek de bir yer bulamamış olan Ahmed Vahid (Moran) tarafından yazılmış olan A Condensed Dictionary English-Turkish adlı sözlük dikkat çekmektedir. Bu doğrultuda, Ahmed Vahid (Moran)’in sözlükçülüğü ve Türk sözlükçülük tarihindeki yeri ile 1924 yılına ait A Condensed Dictionary English-Turkish adlı sözlüğünün söz varlığı ortaya konulmuştur. 1881-1945 yılları arasında yaşamış olan ve esasında bir sözlük bilimci ve filolog olmamasına rağmen “İngilizceyi hakkıyla öğretmek” amacıyla İngilizce öğrenmek isteyen Türklere bu kaynağı sunması bakımından önemlidir. Bunu dışında da Türkçe-İngilizce sözlükler de hazırlamış olan Ahmed Vahid Bey’in Türk sözlükçülüğü alanında iki dilli sözlükler hazırlaması açısından dikkate değerdir.