Tip 1 diyabetli hastalarda tedaviye uyumu ölçme anketi'nin türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İLVAN İLLARA NARİN

Danışman: Gülşah Kumaş

Özet:

Araştırma Tip 1 Diyabetli Hastalarda Tedaviye Uyumu Ölçmek amacıyla

Carmen Grau Del Valle ve ark. tarafından 2022 yılında İspanya’da geliştirilen

anketin Türkçe geçerlilik ve güvenirliğini belirlemek amacıyla yapılmış

metodolojik bir çalışmadır.

Tip 1 diyabetli hastalara Google Form aracılığıyla Eylül 2023- Temmuz

2024 tarihleri arasında yapılmıştır. Ölçek 25 sorudan oluşmakta olup, geçerlik

güvenirlik çalışmalarında ölçek madde sayısının 5-10 katı büyüklüğünde

örnekleme ulaşılması gerekmektedir. Bu amaçla kayıplar da göz önüne alınarak

300 hastaya ulaşılmıştır. Bu kişilerden 18 yaş altı ve yanlış çözenler çıkarıldığında

276 kişiye ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında Literatür taranarak hazırlanan

Hasta Tanıtım formu (Ek 1) ve Tip 1 Diyabetli Hastalarda Tedaviye Uyumu Ölçme

Anketi (Questionnaire for Measuring Adherence to Treatment in Patients with

Type 1 Diabetes) (Ek 2) kullanılmıştır.

Kültürlerarası ölçek uyarlamalarında yüksek düzeyde geçerlik ve

güvenirliğe ulaşılabilmesi için çalışmaların belirli standartlara uygun olarak

yürütülmesi gerekmektedir. Bu sebepten dolayı araştırmanın geçerlik ve

güvenirlik çalışması belirli aşamalardan geçirildi. Bunlar; Dil Geçerliği, Yapı

Geçerliği, İç Tutarlık, Test-Tekrar Test Güvenirliği, Kapsam Geçerliğidir.

Hastaların ortalama yaşı 30,47 (SS=8,67) olup HbA1c düzeyi ortalaması

7,58 (SS=1,55) bulunmuştur. Cronbach's Alpha (CA) değeri 0,893 olarak

saptanmıştır. Orijinal anket 25 madde ve 5 boyuttan oluşmaktadır. Çalışmanın

yapı geçerliliği için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) sonucunda dört madde

anketten çıkarılmıştır. Anketin son hali 21 madde ve 5 boyuttan oluşmaktadır.

Uyum iyiliği değerleri literatürde kabul edilen sınırlar içerisindedir. χ2= 466.122

(sd)= 173; p< 0.001; χ2 /sd= 2.694; CFI= 0.922; GFI= 0.866; RMSEA= 0.077;

SRMR= 0.066.

Tip 1 Diyabetli Hastalarda Tedaviye Uyumu Ölçme Anketi çalışmamızda

toplam puanı 98,50±13,70 olup hastaların tedaviye “iyi uyum” sağladıkları

belirlenmiştir.

Tip 1 Diyabetli Hastalarda Tedaviye Uyumu Ölçme Anketinin Türk

toplumunda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu ve çalışmalarda

kullanılabileceği belirlenmiştir.