Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KADİR CAN ÖZ
Danışman: Semih Metin Sezen
Özet:
Bu araştırma,
Doğu Akdeniz koşullarında damla sulama sistemiyle sulanan yerfıstığında NC-7
çeşidinde farklı sulama programlarının verim ve su kullanımı üzerine etkilerini
belirlemek ve yerfıstığı verimini tahmin etmede CROPGRO V4.7.5 modelinin
performansının ve duyarlılığının belirlenmesi amacıyla 2014 ve 2015 yıllarında
yürütülmüştür. Çalışmada ana konuları sulama aralıkları (SA), alt konuları ise
sulama düzeyleri (I) oluşturmuştur. Sulama programında 3 farklı sulama aralığı,
yığışımlı buharlaşma değerlerinden (SA1: ΣEo = 25 ± 2.5 mm; SA2:
ΣEo = 50 ± 5 mm; SA3: ΣEo = 75 ± 5 mm olduğunda sulama) oluşurken, 4
farklı sulama düzeyi (I1= 0.50; I2=0.75; I3=1.00;
I4=1.25) oluşturulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre; sulama aralığı
ile sulama düzeyi interaksiyonu toplam yerfıstığı dane verimini istatistiksel
olarak %1 hata seviyesinde önemli ölçüde etkilediği belirlenmiştir. Her iki
deneme yılında da en yüksek verim SA2-125, en düşük verim ise SA3-50
konusundan alınmıştır. Sulama aralığı ve sulama düzeyi; yerfıstığında verimi,
kuru madde miktarını, yaprak alanını, hasat indeksini, su kullanım randımanı
(WUE) ve sulama suyu kullanım randımanı (IWUE) değerlerini önemli derecede
etkilemiştir. Sonuçta; SA2-125 sulama programı yörede yüksek
yerfıstığı ürünü almak için önerilebilir. CROPGRO-yerfıstığı modeli simulasyon
sonuçlarında elde edilmiş yerfıstığı verimi ve bitki büyüme parametrelerinin
tahmini değerlerinin ölçülen değerlere yakın olduğunu göstermiştir. Simüle
edilen ve gözlemlenen yerfıstığı verim değerleri arasında determinasyon
katsayısı (R2) değerleri sulama aralığına bağlı olarak 2014’de 0.52-0.88,
2015 yılında 0.50-0.96 arasında değişmiştir. Bu nedenle, CROPGRO-yerfıstığı
modeli farklı sulama yönetimi koşulları altında yerfıstığının verimini doğru
olarak tahmin etmek için kullanılabilir.