Tüberküloz ve sarkoidozun ayırıcı tanısı için proteomik profillerin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoteknoloji, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU SAYGIDEĞER

Danışman: Mehmet Bertan Yılmaz

Özet:

Tüberküloz ve sarkoidoz, klinik, radyolojik ve patolojik eş zamanlı değerlendirmelere rağmen bazen kesin tanı için yeterli kritere sahip olmayan iki granülomatöz hastalıktır. Tüberküloz ve sarkoidozun ayırıcı tanısı için, her iki hastalık grubundan kesin tanı alan 10’ar hastadan elde edilen toplam 20 parafinize lenf dokusu örneği, total protein izolasyonu ve ardından peptidlerine ayırmak üzere bir seri işlemden geçirilmiş ve LC-QTOFF-MS cihazı ile peptid analizi yapılmıştır. Sonuçlar, Peaks Studio 12 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Hem insan (human) proteomu hem de Mycobacterium tuberculin proteomu için database olarak UniProtKB kullanılmış, biyoinformatik ve istatistiksel olarak bu iki hastalık arasında anlamlı fark tespit edilen proteinler belirlenmiştir. İnsan proteomu temel alınarak yapılan analizde log2 değerleri anlamlı düzeyde fark gösteren (2 kat) proteinler dikkate alınmış, Tüberkülozda upregüle olurken sarkoidozda downregüle olan 5 farklı protein, sarkoidozda upregüle olup, tüberkülozda downregüle olan 7 farklı protein tespit edilmiş ve STRING programı ile yolak analizleri yapılarak ilişkili diğer proteinler tespit edilmiştir. Ayrıca tüberküloz hastalarına ait lenf dokularında ortak olarak sarkoidozdan farklı 6 Mycobacterium tuberculin proteinine rastlanmıştır. Bu çalışma,  tüberküloz ve sarkoidozda farklılaşan proteinlerin tespit edilmesi ile bu iki hastalığın ayırıcı tanı kriterlerinin keşfedilmesi için bundan sonraki çalışmalara ışık tutmuştur.