Anatomik ve Radyolojik Açıdan Sella Turcica Morfolojisi ve Morfometrisinin Cinsiyet ve Yaşa Bağlı Dağılımının Değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF İPEK ÇAY

Danışman: Pınar Göker

Özet:

Os sphenoidale’de bulunan Sella Turcica (ST), içinde glandula(gl.) pituitarianın yer alması nedeniyle, nörokraniyal ve kraniofasiyal yapıların radyolojik değerlendirmesinde ve ortodontik tedavi planlamasında kullanılan çok önemli bir anatomik yapıdır.

Bu çalışmanın amacı Sella Turcica’nın morfolojisini ve morfometrisini ayrıntılı olarak inceleyerek sağlıklı Türk popülasyonuna ait referans değerleri oluşturmaktır. Ayrıca bu yapının morfoloji ve morfometrisinin Diabetes Mellitus(DM) hastalarında değişkenlik gösterip göstermemesi araştırılıp Sella Turcica’nın uzunluğu (STU), Sella Turcica’nın yüksekliği (STY), Sella Turcica’nın çapı (STÇ), ve Processus Clinoideus Anterior Dextra-Sinistra Mesafesi (PCAM)  ve Proccessus Clinoideus Posterior Dextra-Sinistra Mesafesi (PCPM) değerlendirilerek yaşa bağlı değişimleri ve elde edilen verilerin beden kitle indeksi (BKI) ile olan ilişkisinin sunulması amaçlanmıştır.

Çalışmamıza 2018 Ocak ile 2021 Şubat tarihleri arasında Özel Adana Medline Hastanesi Radyoloji Bölümü’ne çeşitli nedenlerle başvuran 01-80 yaş arası 266 kadın ve 258 erkek olmak üzere toplam 524 bireye ait Bilgisayarlı Tomografi (BT)’lerde bu bölgeyi içeren herhangi bir patolojiye sahip olmayan kişiler dahil edilerek retrospektif olarak incelenmiştir. Çalışma grubumuzda yer alan bireylerin 48’inde (24 kadın ve 24 erkek) DM tanısı bulunmaktadır.  Çalışmaya dahil edilen katılımcılara ait ölçüm sonuçları IBM SPSS Statistics 22.0 programı kullanılarak ortalama± standart sapma, maksimum(max) ve minimum(min) değerler elde edilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Ölçümlerin yaşa ve cinsiyete bağlı değişimleri belirlenmiştir.

Ölçüm sonuçlarımızı incelediğimizde, STU, STÇ, STY, PCAM ile PCPM’de  DM’li ve sağlıklı bireylerde anlamlı farklılık göstermemektedir. Ayrıca, Meyer Marcotti ve arkadaşlarının(ark.ları) yaptıkları sınıflandırma ile Axellson ve ark.larının yaptıkları ST şekil sınıflandırmasına göre ST morfolojisi değerlendirildiğinde her iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadığı görülmüştür (p>0,05). Sağlıklı bireylerde STU ve STÇ değerlerinde kadın ve erkek bireyler arasında anlamlı bir farklılık olduğu gözlemlenmiştir (p<0,05). Bunun yanı sıra STY, PCAM, PCPM değerleri incelendiğinde kadın ve erkek bireyler arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. STU, STÇ ve PCAM arası mesafe tüm gruplarda dekatlar arasında anlamlı farklılık gösterirken, STY, PCPM Meyer Marcotti ve ark.larının yaptıkları sınıflandırma ile Axellson ve ark.larının yaptıkları ST şekil sınıflandırması değerlerinde anlamlı farklılık bulunmamaktadır. Elde edilen ölçüm sonuçları ile BKI arasındaki ilişki değerlendirildiğinde ise STU, STÇ ve PCAM gruplar arasında anlamlı farklılık göstermiştir.

ST morfometri ve morfolojisinin bilinmesi, ilişkili olabilecek hastalıkların erken teşhisi ve bu bölgedeki cerrahi girişimlerde yol gösterici olması açısından oldukça yardımcı olacaktır. Popülasyonumuza ait Sella Turcica bölgesinin anatomik ve radyolojik olarak referans değerlerinin bilinmesinin hem klinik hem de cerrahi yaklaşımların planlanmasında önemli bir kaynak olacağını düşünmekteyiz.