Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Müge Özkanbaş
Danışman: Özgecan Taştan Kırık
Özet:
Bu araştırmanın amacı 6. sınıf Fen Bilimleri dersi "Maddenin Tanecikli Yapısı"
ünitesinin öğretiminde Süreç Odaklı Rehberli Sorgulamayla Öğrenme (SORSÖ)
yönteminin uygulanmasının öğrencilerin akademik başarılarına, mantıksal düşünme
becerilerine ve sorgulama becerisi algılarına etkisini incelemektir. Çalışmada yarıdeneysel desenlerden eşitlenmemiş kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Araştırma,
2016-2017 eğitim öğretim yılı güz döneminde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya bir
ortaokulun 6. sınıfında okuyan 54 öğrenci katılmıştır. Deney grubunda (n=29) fen
bilimleri dersi maddenin tanecikli yapısı ünitesi SORSÖ ile öğretilmiştir. Bu yöntemde
öğrenme döngüsüne uygun olarak hazırlanmış etkinlikler işbirlikli öğrenme yöntemi ile
uygulanmıştır. Kontrol grubunda ise (n=25) öğretmen merkezli bir yaklaşımla ders
kitabındaki içerikler öğretmen tarafından aktarıldıktan sonra ders kitabındaki deneyler
öğretmen tarafından yapılarak büyük sınıf tartışması ile tartışılmıştır.
Araştırmada verilerin toplanmasında nitel ve nicel veri toplama yöntemleri
kullanılmıştır. Nicel veriler "Maddenin Tanecikli Yapısı Başarı Testi (MTYBT)",
"Mantıksal Düşünme Grup Testi (MDGT)” ve "Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algısı
Ölçeği (SÖBAÖ)" kullanılarak toplanmıştır. MTYBT, MDGT ve SÖBAÖ deneysel
işlem öncesinde öntest ve deneysel işlem sonrasında sontest olarak uygulanmıştır. Nitel
veriler ise deneysel işlem sonrasında deney grubundan seçilen öğrencilerle SORSÖ
hakkındaki görüşlerini almak üzere yapılan görüşmelerle toplanmıştır. Araştırmanın
nicel verileri tek yönlü ANOVA, Mann-Whitney U, bağımsız gruplar t-testi ile
v
çözümlenmiştir. Görüşmelerle toplanan nitel veriler ise betimsel analiz ile analiz
edilmiştir.
Araştırma sonunda Süreç Odaklı Rehberli Sorgulamayla Öğrenme yönteminin
süregelen öğretim proramına paralel olan yönteme göre 6. sınıf öğrencilerinin maddenin
tanecikli yapısı ünitesindeki başarılarını arttırmada daha etkili olduğu, ancak mantıksal
düşünme becerisi ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarında öğretim proramına
paralel olan yönteme göre anlamlı bir etkiye sahip olmadığı ortaya çıkmıştır. Görüşme
sonuçları, öğrencilerin SORSÖ uygulamasındayöntemi eğlenceli buldukları;
sosyalleşmelerinin, iletişim becerilerinin ve kendilerini ifade etme yeteneklerinin
artırdığını ve daha kalıcı öğrenebildiklerini düşündüklerini göstermektedir. Yöntemin
sınırlılığı olarak öğrenciler tarafından belirtilen özellikler ise materyal eksiklikleri, kişi
eksikliği, grup rollerinden sapma ve grupların oluşturulmasında kendi isteklerinin göz
önüne alınmaması şeklindedir.