GAZİANTEP İLİ BAĞLARINDA BOTRYOSPHAERIA GERİYE ÖLÜM HASTALIĞINA NEDEN OLAN TÜRLER İLE FUNGAL ENDOFİTLER ARASINDA in vitro ANTAGONİSTİK İLİŞKİLERİN SAPTANMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Halil İbrahim KARA

Danışman: Davut Soner Akgül

Özet:

Son yıllarda Türkiye ve dünya bağlarında, asma gövde hastalıklarıyla sıkça karşılaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Gaziantep bağlarında Botryosphaeria Geriye Doğru Ölüm Hastalığı’na yol açan fungal patojenleri saptamak ve fungal endofitlerin bu patojenlerle antagonistik ilişkilerini araştırmaktır. Sörvey çalışması İslahiye, Nurdağı ve Şahinbey ilçelerinde bulunan 51 bağda, Eylül 2020’de yürütülmüş, hastalık çıkışı ve yaygınlığı ortaya konmuştur. Fungal izolatlar klasik ve moleküler yöntemlerle tanılanmıştır. Patojenisite testleri kontrollü koşullarda, tüplü asma fidanları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Patojenik ve endofitik türler arasındaki antagonistik ilişkiler PDA (patates dekstroz agar) besi yerinde ikili kültür testiyle belirlenmiştir. Sonuçlara göre, incelenen tüm bağlarda lokal kuruma, geriye doğru ölüm ve apopleksi belirtilerine rastlanmış, bölgedeki ortalama hastalık çıkışı %1.2 olarak hesaplanmıştır. Tanı çalışmaları ve patojenisite testleri bölgedeki bağların asma gövde hastalıklarıyla ilişkili Biscogniauxia, Botryosphaeria, Cytospora, Diatrype, Diplodia, Eutypa, Neoscytalidium, Phaeoacremonium, Seimatosporium ve Kalmusia türleri ile enfekteli olduğunu göstermiştir. Acremonium, Aspergillus, Alternaria, Aureobasidium, Cladosprium, Entoleuca, Epicoccum, Fusarium, Penicillium, Phoma, Quambalaria ve Sordaria türlerinin endofitik karakterde olduğu bulunmuştur. İkili kültür testlerinde, Penicillium fructuariae-cellae’nın ortalama 3.3 – 22.7 mm’lik inhibisyon zonuyla çoğu asma gövde patojenlerine antagonistik olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, asma gövde hastalıklarının mücadelesinde yeni fungal biyokontrol etmenlerini geliştirmek için endofitik Penicillium’lara daha fazla dikkat edilmesi gerektiğini göstermektedir.