Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Halil İbrahim KARA
Danışman: Davut Soner Akgül
Özet:
Son yıllarda Türkiye ve dünya bağlarında,
asma gövde hastalıklarıyla sıkça karşılaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı,
Gaziantep bağlarında Botryosphaeria Geriye Doğru Ölüm Hastalığı’na yol açan
fungal patojenleri saptamak ve fungal endofitlerin bu patojenlerle antagonistik
ilişkilerini araştırmaktır. Sörvey çalışması İslahiye, Nurdağı ve Şahinbey
ilçelerinde bulunan 51 bağda, Eylül 2020’de yürütülmüş, hastalık çıkışı ve
yaygınlığı ortaya konmuştur. Fungal izolatlar klasik ve moleküler yöntemlerle
tanılanmıştır. Patojenisite testleri kontrollü koşullarda, tüplü asma fidanları
üzerinde gerçekleştirilmiştir. Patojenik ve endofitik türler arasındaki
antagonistik ilişkiler PDA (patates dekstroz agar) besi yerinde ikili kültür
testiyle belirlenmiştir. Sonuçlara göre, incelenen tüm bağlarda lokal kuruma,
geriye doğru ölüm ve apopleksi belirtilerine rastlanmış, bölgedeki ortalama
hastalık çıkışı %1.2 olarak hesaplanmıştır. Tanı çalışmaları ve patojenisite
testleri bölgedeki bağların asma gövde hastalıklarıyla ilişkili Biscogniauxia, Botryosphaeria, Cytospora,
Diatrype, Diplodia, Eutypa, Neoscytalidium, Phaeoacremonium, Seimatosporium ve Kalmusia türleri ile enfekteli olduğunu
göstermiştir. Acremonium, Aspergillus,
Alternaria, Aureobasidium, Cladosprium, Entoleuca, Epicoccum, Fusarium,
Penicillium, Phoma, Quambalaria ve Sordaria
türlerinin endofitik karakterde olduğu bulunmuştur. İkili kültür testlerinde, Penicillium fructuariae-cellae’nın
ortalama 3.3 – 22.7 mm’lik inhibisyon zonuyla çoğu asma gövde patojenlerine
antagonistik olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, asma gövde hastalıklarının
mücadelesinde yeni fungal biyokontrol etmenlerini geliştirmek için endofitik Penicillium’lara daha fazla dikkat
edilmesi gerektiğini göstermektedir.