Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: LÜTFİYE ÖZPAK
Danışman: Ayfer Pazarbaşı
Özet:
Tip 2 Diyabet (T2D), insülin
sekresyonunda bozukluk ya da insülin etkisine karşı direnç veya her iki durumun
bir arada bulunması ile karakterize metabolik bir hastalıktır. Alzheimer
hastalığı, nörodejeneratif ve nöropsikiyatrik bozukluklara sebep olan
ilerleyici ve geri dönüşümsüz bir beyin hastalığıdır. Alzheimer hastalığı ve
Tip 2 Diyabet endüstrileşmekte olan ülkelerde çok fazla sayıda insanı etkileyen
ve dejeneratif süreçlerinde ortak moleküler mekanizmalar yer alan
hastalıklardır. Bu bağlamda çalışmamızın amacı, yüksek yağlı diyet (HFD) ve
streptozotosin (STZ) enjeksiyonu ile tip 2 diyabet modeli geliştirdiğimiz
ratlarda, beyin ekstraselüler matriks moleküllerini kodlayan Alzheimer
hastalığı patofizyolojisi ile de ilişkili olduğu düşünülen ADAMTS4, TIMP3,
RELN, BCAN genlerinin ekspresyon seviyeleri incelenmesidir.
Toplamda 40 rat, HFD+STZ (10), HFD
(10), STZ (10), Kontrol (10) olmak üzere 4 gruba ayrıldı. 20 haftalık deney
süresi boyunca tüm ratların ağırlık ve kan glikoz seviyeleri kaydedildi,
insülin tolerans testi yapıldı. Deney süresi sonunda ratların hipokampusleri
izole edildikten sonra bir kısmından Real time PCR yöntemi ile gen ekspresyonu
seviyeleri belirlenirken, diğer kısmı ile histopatolojik incelemeler yapıldı.
Çalışma sonuçlarımıza göre, deneysel
tip 2 diyabet modeli ratlarda histolojik incelemede plak benzeri yapılara
rastlanırken, moleküler incelemelerde ADAMTS4, TIMP3, RELN, BCAN genlerinin
ekspresyon seviyeleri HFD+STZ ve STZ gruplarında kontrole kıyasla azalmışken, HFD
grubunda inhibitör TIMP3 hariç ekspresyon seviyeleri artmıştır.
Sonuç olarak, bu genlerin, T2D ve
Alzheimer hastalık örgüsünde hangi aşamada nasıl bir rol oynadıklarına dair
yorum yapılabilmesi ve bu hastalıkların önlenmesi, tedaviye yönelik yeni yaklaşımlar
benimsenebilmesi için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.