• Ana Sayfa

Baskil (Elazığ) dolaylarındaki tütün tepeleri Fe-oksit cevherleşmesinin jeokimyası ve oluşum koşullarının incelenmesi

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU KARATAŞ

Danışman: Mustafa Akyıldız

Özet:

İnceleme alanı Doğu Toroslarda, Malatya-Elazığ arasında yer alan Baskil bölgesindeki Tütün Tepelerinde bulunmaktadır. Cevherleşme, Geç Kretase yaşlı Bilaser Tepe magmatitlerince kesilen Baskil magmatitleri ile ilişkilidir. Çalışma alanında sodik-kalsik alterasyon, potasik ve serizitik alterasyonlar belirlenmiştir. Sodik-kalsik alterasyon zonunun ilk kez bu çalışma ile belirlenmesiyle cevherleşmeler Fe-Oksit-Cu-Au (IOCG) yatakları açısından değerlendirilmiştir. Bölgedeki cevherleşme, Koniasiyen-Santoniyen yaşlı (82-86 My), kalkalkalen karakterde ve I-tipinde Baskil Magmatitleri ile sonrasında gelişen daha genç (73-74 My) ve okyanusal yay ile Toros platformunun çarpışması sonrası genişlemeli bir ortamı temsil eden Kampaniyen yaşlı Bilaser Tepe Magmatitleri ile ilişkilidir. Bu cevherleşmeler diyoritlerde gelişmiş sodik-kalsik alterasyon içerisinde yoğun manyetit saçınımları ile ender olarak manyetit damarları şeklindedir. Mineral parajenezinde manyetit, molibdenit, pirit, arsenopirit, kalkopirit, sfalerit, galen, hematit, malakit ve azurit saptanmıştır. Manyetitlerde Ti içeriği % 0,13-0,64 olarak belirlenmiştir. Fe ort. % 20,13 şeklindedir. Kuvarslarda ölçülen sıvı kapanımlarda oluşum sıcaklıkları ortalama 320,3 0C ve tuzluluk ortalama olarak % 11.32 NaCl eşdeğeridir. Bu cevherleşmelere ait izotop analiz sonuçları δ34Spirit= 6-8,9; δ34Sk.pirit= 3,8-5,5; δ18Okuvars=10,8-13,2 ve δD= -37- -53 aralığında belirlenmiştir. Tütün Tepeleri cevherleşmelerinde belirlenen alterasyon tipleri, litolojik özellikleri, mineral birlikteliği, manyetitlerdeki düşük Ti içeriği, cevher ve yan kayaçların ana-iz element içerikleri, oluşum sıcaklıkları, tuzluluk, δ34S, δ18O ve δD izotop değerleri birlikte değerlendirildiğinde Fe-Oksit-Cu-Au (IOCG) yatakları ile büyük benzerlikler sunduğu saptanmıştır.