Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YASENYA KAŞIKCI
Danışman: Ayfer Pazarbaşı
Özet:
Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türüdür ve son 20 yılda çok sayıda moleküler, farmasötik ve klinik çalışmalar yapılmıştır. Özellikle son yıllarda yapılan araştırmalarda bitkilerde yer alan bileşenlerin antioksidan ve apoptotik aktivitelerine karşı ilgi giderek artmıştır. Bu çalışmada, geleneksel tıpta ve kanser dahil çeşitli hastalık alanları üzerinde yapılan çalışmalarda kullanılan bir Myrtus communis Linnaeus ekstraktının anti-proliferatif ve apoptotik etkilerini araştırmayı amaçladık.
Çalışmada, insan meme kanseri hücre hattı MCF7, 24 ve 48 saat boyunca artan M. communis uçucu yağ dozlarına maruz bırakıldı ve sitotoksik aktiviteler MTT testleri ile değerlendirildi. Gözlenen toksisitenin tümöre özgü karakteristik özelliklere sahip olup olmadığını değerlendirmek için, (yağın) aynı dozları insan tümörijenik olmayan MCF10A meme hücre hattına paralel olarak maruz bırakıldı. Ayrıca, uçucu yağın bileşenleri olarak bildirilen üç terpenoid (1,8-sineole, a-Pinen, linalool) bileşiğin MCF7 ve MCF10A hücreleri üzerindeki sitotoksik etkilerini araştırmak üzere saf formda kullanıldı. Elde edilen sonuçlar, sineol hariç, diğer iki terpenoidin gerçekten meme kanseri hücrelerinde hücre ölümünü indükleme kapasitesine sahip olduğunu ortaya koydu. Ek olarak, M. communis uçucu yağının terapötik ve apoptotik konsantrasyonu (750 ve 600 ug/ml, 24 saat) belirlendikten sonra, yağın hücre tipi seçiciliği epitel olmayan yani insan BJ fibroblastı kullanılarak test edildi. BJ hücreleri üzerinde, meme kanseri hücrelerinin ölümünü indükleyen yağ konsantrasyonunda istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlenmedi, bu da yağın hücre tipine özgü bir aktivite sergilediğini gösterir. Son olarak, yağın moleküler etkisini anlamak amacıyla, hücreler M. communis uçucu yağına maruz kaldıktan sonra 4 apoptoz aracısının (Bcl2, Caspase 9, Apaf-1 and Bax) gen ekspresyon seviyelerindeki değişiklikler gerçek zamanlı PCR ile belirlendi. Gerçekten de, yağın terapötik konsantrasyonları, anti-apoptotik Bcl2 ekspresyonu üzerinde farkedilebilir bir etkiye sahipti. En önemlisi ise bu etki tümör ve normal hücreler arasında farklılık gösterdi. Bcl2 ekspresyon seviyeleri MCF7 kanser hücrelerinde 5.5 kata kadar azalırken, aslında tümör-olmayan MCF10A hücrelerinde 3 kata kadar arttı. Test edilen diğer tüm apoptoz aracıları esansiyel yağdan etkilenmedi veya sadece zayıf bir şekilde etkilendi.
Sonuç olarak, yukarıdaki sonuçlar ve Bcl2 seviyesindeki değişiklikler M. communis yağının intrinsik yolak aracılığıyla apoptoza neden olduğunu desteklemektedir. M. communis esansiyel yağının aktivitesine dayanarak BcL2'nin kansere özgü değişikliğinin gözlemlenmesi ve fibroblastların özüte karşı hassas olmaması meme kanseri terapötik ajanlarının geliştirilmesi için umut vaat edicidir.