Medine Şehri Bağlamında Şehir-Mezar- Ma`bed İlişkisi (h.1-40/m.622-661) = The Relations Between City, Grave and Temple The Context Of The Medina City (H.1-41 / A. D.622-661


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Barışcan İNİK

Danışman: Ali Hatalmış

Özet:

ÖZET

MEDİNE ŞEHRİ BAĞLAMINDA ŞEHİR-MEZAR - MA‘BED İLİŞKİSİ (H.1-41 / M.622-661)

Barışcan İNİK

Yüksek Lisans Tezi, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı

Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Ali Hatalmış

Kasım 2019, 120 sayfa

İslam içerisinde gerek din olarak gerekse de gelenek olarak belirli kutsallar barındırır. Konumuz bağlamında diyebiliriz ki İslam’da belirli mekânlar kutsal ile bağı sağladığı için diğer mekânlardan daha da önemlidir. Bu bağı sağlayan en önemli üç şehir Mekke, Medine ve Kudüs iken mekân olarak ise Kâbe, Mescid-i Nebevî ve Mescid-i Aksâ’dır. Bu üç şehrin çalışmamız açısından en temel özelliği mezar ve ma‘bed ilişkisinin mevcudiyeti ve kutsallığıdır. Kâbe’nin bitişiğinde Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail’in, Mescid-i Nebevî’nin iç kısmında Hz. Muhammed’in, Mescid-i Aksâ’nın

yakınında Yahudi peygamberlerin mezarları bulunmaktadır. Biz çalışmamızı Medine şehriyle sınırlandırarak mezarın, ma‘bedin ve kabrin şehri oluşturmadaki rolünü ele almaya çalışacağız.

Çalışmamızda mezarın ve ma‘bedin şehri oluşturmadaki rolüne değinerek bu durumun yalnızca İslam tarihinde vuku bulan bir hadise olmadığını kadim geleneklerden örneklerle ortaya koymaya çalıştık. Bu sebeple İslam tarihini hareket noktası kabul edip farklı disiplinlerin verilerinden azami ölçüde faydalandık. Hz. Peygamber’in şehir kurma tecrübesinin insanlığın birikiminin bir sonucu olduğu ve Medine’nin somutlaştırma, bağlanma, ritüel, mit dediğimiz dörtlü aşamadan sonra kutsal mekân hüviyeti kazanan Mescid-i Nebevî ve Ravza-i Mutahhara, etrafında gelişimini sağladığı neticesine vardık.

Anahtar Kelimeler: Medine, Mescid-i Nebevî, Ravza-i Mutahhara, Şehir, Mezar, Ma‘bed