Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoteknoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EZGİ DAMLA YILMAZ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Mehmet Bertan Yılmaz
Özet:
Bu çalışma “İnsan Süt Dişi Mezenkimal Kök Hücrelerinin CD90+, CD105+
CD45- Hücre Yüzey Belirteçleriyle Akım Sitometrisinde Karakterizasyonun Sağlanması ve
Kisspeptin ve Nörokinin Reseptörlerinin (KISS1, KISS1R, TAC3, TACR3) RT-PCR ile
İncelenmesi” adlı yüksek lisans tez projesi olup Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma
Projeleri Koordinasyon Birimi destekleri ile hazırlanmıştır. Sunulan tez çalışmasının amacı,
süt dişi kök hücrelerinin kisspeptin, nörokininleri ve reseptörlerini eksprese etmeleri
mevcut genlerin puberte de anahtar rol üstlenmeleri nedeniyle hipogonadizm gibi üreme
sistemi hastalıkları için alternatif bir kaynak olarak kullanabileceği düşünülmüştür.
Eksfoliasyon zamanı gelmiş süt dişi kök hücrelerinin, Çukurova Üniversitesi Etik
Kurulu’ndan alınan izinler doğrultusunda 9 yaşındaki erkek hastadan izole edilmesi
sağlanmıştır. İzole edilmesi sağlanan süt dişi kök hücrelerinin kültürlenmesine Çukurova
Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsün’de devam edilmiştir. Akım sitometrisi analizi için
pozitif (CD90 ve CD105) ve negatif (CD45) belirteçler belirlenmiştir. Süt dişi kök
hücrelerinin mezenkimal kök hücre karakteri sağladıkları hücre yüzey belirteçleriyle
doğrulanmıştır. Mezenkimal kök hücre karakteri taşıdıkları doğrulanan süt dişi kök
hücrelerinin, pasaj 3, 4 ve 5’e ulaşması sağlanmış öncelikle her pasaj için RNA izolasyonu
ardından cDNA’ ya dönüşümü sağlanmıştır.
Süt dişi kök hücrelerindeki genlerin (KISS1, KISS1R, TAC3 ve TACR3)
ekspresyonu gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) ile belirlenmiştir.
KISS1, KISS1R ve TAC3, TACR3 gen ekspresyonları pasaj 3, 4 ve 5 için RT-PCR’da
analiz edilmiş ve gen ekspresyonlarındaki değişim pasaj sayısıyla ilişkilendirilerek
incelenmiştir. KISS1 geni tarafından kodlanan kisspeptin-1 ve ligandı olduğu KISS1R’nin
ve KISS1-KISS1R(GPR54) sistemine etki eden TAC3-TAC3R genleri üreme sistemiyle
ilişkilendirilmiştir. KISS1, KISS1R (GPR54), TAC3 ve TACR3 genlerinin hipotalamushipofiz- gonad aksınını etkileyerek (HHG aksı), üreme sistemindeki işleyişi kontrol etmek
II
ve sürdürülebilir sağlanması için önemli rol üstlenmeleri üzerinde odaklanılmıştır. Üreme
sistemindeki düzenleyici rolü, puberteyle olan ilişkisi ve GnRH salınımı gibi pek çok
metabolik olayda görev aldığı belirlenip araştırılmıştır. Mevcut genlerde meydana gelen
fonksiyon kaybı, mutasyonların hipogonadizme, puberteye neden olabileceği sonucu
üzerinde durulmuştur.
Elde edilen bulgular, mezenkimal kök hücre karakteri taşıyan süt dişi kök
hücrelerinin pasaj sayısıyla ilişkili olarak kisspeptin, nörokinin ve reseptörlerini eksprese
etmeleri, kök hücrelerin hasarlı olan dokuya nakledildiklerinde rejenerasyonu sağlamaları
nedeniyle üreme sistemi hastalıklarında alternatif bir kaynak olarak kullanabileceği
düşünülmüştür.