Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLSEVİNÇ AKSOY
Danışman: Ayfer Pazarbaşı
Özet:
Teknoloji hızla geliştikçe ve
teknolojik aletlerin sayısı ve çeşitliliği giderek arttıkça, insanların
RF-EMA’lara maruziyeti de artmaktadır. Dolayısıyla RF-EMA’ların insan sağlığı
üzerindeki zararlı etkileri tartışma konusu haline gelmiştir. Beyin RF-EMA’lara
en hassas dokulardan birisidir ve son zamanlarda RF-EMA maruziyetinin beyin
üzerindeki etkileri aktif bir çalışma konusudur. Bu tez çalışmasında 5G
teknolojisinde kullanılan 6 GHz RF-EMA’nın beyindeki immün sistem hücrelerinden
olan mikroglia üzerindeki etkisini araştırması amaçlanmıştır.
Bu amaçla N9 mikroglial hücreleri 6 GHz
RF-EMA’ya çeşitli sürelerde maruz bırakıldı. Mikroglial hücrelerin RF-EMA
maruziyeti sonrası hücre canlılığı MTT testi ve AO/EB boyama ile
değerlendirildi. Mikroglial hücrelerinde RF-EMA maruziyetinin TNF-α, IL-6,
TGF-β ve IL-10 protein düzeylerine etkisi ELISA testi ile belirlendi.
Mikroglial hücrelerinde RF-EMA maruziyetinin TNF-α, IL-6, TGF-β, iNOS ve IL1-β
genlerinin ekspresyonuna etkisi RT-PCR metodu ile değerlendirildi. Ayrıca
mikroglial hücrelerinde RF-EMA maruziyet sonrasında NO konsantrasyonu ölçüldü.
6 GHz RF-EMA maruziyetinin N9
mikroglial hücrelerinin canlılığının 6. Saatten itibaren azalttığı saptandı. 6
GHz RF-EMA maruziyetinden sonra hücrelerin büyüme ortamındaki NO
konsantrasyonunda herhangi bir değişiklik bulunamadı. TGF-β ekspresyonunun 20
dakika ve 1 saatlik maruziyetten sonra azaldığı, 3 saat, 12 saat ve 24 saatlik
maruziyetten sonra ise anlamlı düzeyde arttığı belirlendi. 20 dk, 12 saat ve 24
saat maruziyetten sonra, hücre büyüme ortamındaki IL-6 ve IL-10 protein
düzeylerinin anlamlı düzeyde azaldığı, 12 saat maruziyetten sonra TNF-α protein
düzeyi artarken, 24 saat maruziyetten sonra TNF-α protein düzeyinin azaldığı
belirlendi.
Sonuç olarak bu çalışmasında 5G
teknolojisinde kullanılan 6 GHz RF-EMA’nın mikroglial hücrelerde TNF-α ve IL1-β
gibi pro-inflamatuar sitokinleri artırırken, IL-6 gibi bir pro-inflamatuar
sitokini azalttığı belirlendi. Ayrıca yine 6 GHz RF-EMA’nın TGF-β gibi bir
anti-inflamatuar sitokini artırdığı ve IL-10 gibi anti-inflamatuar sitokini
azalttığı da belirlendi. Bu sonuçlardan yola çıkılarak, 6 GHz RF-EMA’nın
mikroglial hücrelerin sitokin profilini değiştirdiği ileri sürülmektedir.