L-askorbik asitin insan sağlıklı lenfosit ve kanserli HL-60 hücre kültürü üzerine olan etkilerinin araştırılması / The investigation of the effects of L-ascorbic acid on human healthy lymphocyte and HL-60 cell culture


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET TAHİR HÜSUNET

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Hasan Basri İla

Eş Danışman: Mehmet Bertan Yılmaz

Özet:

Bu çalışma, C vitamininin (L-Askorbik Asit, LAA) 0.5, 1 veya 2 mg/ml konsantrasyonlarıyla 6 veya 24 saat muamele edilen sağlıklı lenfosit kültürü veya promyelositik lösemi (HL-60) hattında ortaya çıkan genotoksik, sitotoksik, epigenetik ve oksidatif/antioksidatif potansiyelinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Genotoksik etki için Kuyruklu yıldız testi ve Ames testi, sitotoksik etki için MTT testi ve epigenetik etki için FAS ve Katalaz genlerinin ifade seviyesi araştırılmıştır. Ayrıca genetik ve epigenetik etkilerle ilişkili olan hücre içi / hücre dışı Ca+2 ve Mg+2 düzeyleri, oksidatif stres parametreleri ve in silico moleküler kenetlenme kuvvetleri belirlenmiştir. Kuyruklu yıldız testi bulgulara göre LAA'nın herhangi bir genotoksik etkisinin olmadığı görülmüştür. HL-60 hücre hattında yapılan MTT testinde LAA kontrole göre bariz proliferatif etki göstermiştir. Sağlıklı lenfositlerde yüksek dozda test maddesiyle genlerdeki ifade (transkripsiyon) oranı anlamlı düzeyde düşerken, HL-60 hücrelerinde bir istisna hariç genel anlamda ifade artışı görülmüştür. Ca+2/Mg+2 seviyesinde hücre tipi, doz ve zamana bağlı net bir korelasyon saptanmamıştır. Ayrıca HL-60 hücre hattında 6 saatlik LAA muamelesinin bazı konsantrasyonlarında oksidatif streste (OSI) önemli azalmalar neden olurken, 24 saatlik bazı muamelelerde ise anlamı OSI artışları gözlenmiştir. Aynı zamanda in silico moleküler kenetlenme analizinde serbest bağlanma (Gibbs) enerjisi anlamlı seviyede yüksek bulunmamıştır. Yapılan çalışmaların tamamının sonuçlarına göre LAA'nın belirgin genotoksik ve sitotoksik etkisi yoktur. Ancak hücre tipine, LAA konsantrasyonu ve muamele süresine göre gen ifadesinde ve oksidatif stres parametrelerinde gözlenen farklılıklar dikkat çekmektedir.