Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞEGÜL ÇİÇEKDAĞ
Danışman: Özgecan Taştan Kırık
Özet:
Bu
araştırmanın amacı çevrimiçi işbirlikli öğrenme yönteminin fen bilimleri
öğretmen adaylarının bilimsel muhakeme becerileri, motivasyonları ve fen
öğretimine yönelik öz yeterliliklerine etkisini incelemektir. Araştırmada
yarı-deneysel desenlerden eşitlenmemiş kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Bu
araştırma, 2020-2021 eğitim- öğretim yılı bahar döneminde gerçekleştirilmiştir.
Araştırma, Adana’da bir üniversitede öğrenim gören Fen Bilimleri Öğretmenliği
3.sınıftaki 54 öğretmen adayıyla 7 hafta süresince yürütülmüştür. Araştırmanın deney grubunu 28
öğretmen adayı, kontrol grubunu ise 26 öğretmen adayı oluşturmuştur. Fen Öğretimi II dersinde gerçekleştirilen
çalışmada deney grubu öğrencilerine çevrimiçi ortamda işbirlikli öğrenme
yöntemi ile öğretim yapılırken, kontrol grubuna çevrimiçi ortamda tüm-sınıf tartışması
uygulanmıştır.
Araştırmanın verileri “Lawson Mantıksal
Düşünme Testi”(LMDT), “Öğrenmede Güdüsel
Stratejiler Ölçeği” (ÖGSÖ) ve “Fen Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik İnancı
Ölçeği” (FÖYÖİÖ) kullanılarak
toplanmıştır. LMDT, ÖGSÖ ve FÖYÖİÖ öğretmen adaylarına ön test ve sontest
olarak uygulanmıştır. Grupları ön test ve son test LMDT puanları açısından
kıyaslamak için bağımsız gruplar t - testi kullanılmıştır. LMDT ön test sonuçlarına
göre gruplar arasında anlamlı bir farklılık yoktur. LMDT son test verilerinin
analizi sonucunda deney grubu lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Kontrol
ve deney grubu öğretmen adayları arasında ÖGSÖ öntest puanları açısından
anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla, içsel hedef düzenleme
(İHD), dışsal hedef düzenleme (DHD), öğrenmeye ilişkin kontrol inancı (ÖİKİ)ve sınav
kaygısı (SK) alt boyutları için bağımsız gruplar t-testi, öğrenme ve
performansla ilgili özyeterlik algısı (ÖPÖA) ve görev değeri (GD) alt boyutu için ise Mann Whitney U yapılmıştır. Sonuçlara göre deney ve kontrol
grubu öğrencileri arasında ÖGSÖ ön test puanları açısından anlamlı bir
farklılık görülmemiştir. Gruplar arasında ÖGSÖ alt boyutları açısından son
testlerde anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla her alt boyut
için bağımsız gruplar t-testi yapılmıştır. Sonuçlara göre gruplar arasında İHD, DHD ve ÖİKİ açısından anlamlı bir farklılık gözlemlenmezken;
GD, ÖPÖA ve SK açısından anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Kontrol
ve deney grubu öğretmen adayları arasında, FÖYÖİÖ ön test puanları açısından
anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla; alt boyutlardan fen
öğretiminde sonuç beklentisi (FÖSB) puanları Mann Whitney U, fen öğretimi ile
ilgili kişisel özyeterlik inançları (FÖKÖY)
puanları ise ANOVA ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre
gruplar arasından anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. FÖSB ve FÖKÖY son test puanları
ANOVA ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre gruplar arasında
sontest FÖSB puanları açısından anlamlı bir fark görülürken FÖKÖY puanları açısından anlamlı bir
farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak çevrimiçi
işbirlikli öğrenme yönteminin tüm-sınıf tartışmasına kıyasla fen öğretmen
adaylarının bilimsel muhakeme becerilerini, motivasyonlarını ve fen öğretimi
sonuç beklentilerini arttırdığı söylenebilir. Genel olarak, bilimsel muhakeme
becerileri, motivasyon ve fen öğretimine yönelik öz yeterliliği olumlu yönde
etkilediği tepit edilen çevrimiçi işbirlikli öğrenmenin, pandemiden sonra bile öğretmen
adaylarının eğitiminde kullanılmada etkili bir yöntem olduğu düşünülmektedir.