5-6 Yaş Çocuklarının Öz Düzenleme Becerilerinin Yordayıcısı Olarak Anne Bekçiliği ve Baba Katılımının İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Öğretmenliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gamze CİNGÖZ

Danışman: Raziye Günay Bilaloğlu

Özet:

Bu araştırmanın amacı anne bekçiliği ve baba katılımının çocukların öz düzenleme becerisi ile ilişkisini belirleyerek anne bekçiliği ve baba katılımının çocuklarda öz düzenleme becerilerinin anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığını incelemektir. Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yaşayan 5-6 yaş grubu 497 çocuk ve bu çocukların anne ve babaları ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada “Demografik Bilgi Formu”, babaların doldurduğu “Baba Katılım Ölçeği” ve “Anne Bekçiliği Ölçeği” son olarak da annelerin doldurduğu “Çocuklarda Öz Düzenleme Ölçeği” formları ile veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde bilgisayar ortamında SPSS programı ile korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Sonuçlara göre, öz düzenleme becerisinin çocuğun cinsiyetine göre değiştiği ve kız çocuklarının öz düzenleme ölçeğinden daha fazla puan aldıkları, çocuk yaşı arttıkça öz düzenleme becerisinin arttığı bulunmuştur. Araştırmada çocuk cinsiyetine göre annelerin sergilediği bekçilik türünün değiştiği; erkek çocuk annelerinin daha çok engel, kız çocuk annelerinin ise daha çok teşvik bekçiliği puanlarının yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmayan annelerin anne bekçiliği puanlarının daha fazla olduğu, çalışan babaların teşvik edici anne bekçiliğine, çalışmayan babaların ise kontrol ve engel türü bekçiliğe maruz kaldıkları belirlenmiştir. Babanın eğitim seviyesi arttıkça teşvik bekçiliğine maruz kalırken, eğitim seviyesi azaldıkça daha çok engel türü bekçiliğe maruz kaldığı, evde aile dışında başka yaşayan biri yoksa bekçiliğin daha fazla sergilendiği bulgularına ulaşılmıştır. Çalışmada ayrıca babaların erkek çocuklara daha fazla temel bakım sağladığı, çalışan babaların daha fazla baba katılımı sergilediği, teşvik edici tipte anne bekçiliğinin baba katılımını artırdığı ve bu durumun çocukların öz-düzenleme becerilerini desteklediği, baba katılımı arttıkça çocukların öz-düzenleme puanlarının da arttığı bulunmuştur. Son olarak, anne bekçiliği ve baba katılımının birlikte çocukların öz-düzenleme becerilerinin anlamlı yordayıcıları olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Anne bekçiliği, baba katılımı, öz düzenleme