ÇİZGİ FİLMLERDEKİ SALDIRGAN İÇERİKLİ GÖRÜNTÜLERİN, ÇOCUKLARIN SERBEST OYUNLARI SIRASINDAKİ SALDIRGANLIK DÜZEYLERİNE ETKİSİ


YAŞAR M., Paksoy İ.

Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.20, sa.2, ss.279-298, 2011 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmada okul öncesi beş yaş grubu çocukların izledikleri çizgi filmlerdeki saldırgan içerikli görüntülerin, çocukların serbest oyunları sırasındaki saldırganlık düzeylerine etkisi araştırılmıştır. Araştırma 2006- 2007 eğitim öğretim yılında Adana ilinin Seyhan ilçesine bağlı bir okulun beş yaş eğitim verilen bir sınıfında yapılmıştır. Araştırmada katılımcılar olasılığa dayalı olmayan örnekleme yöntemlerinden biri olan “Amaçlı örnekleme yöntemiyle” belirlenmiştir. Sınıftaki  bütün çocuklar (12) aynı anda çalışmaya alınmış, 3 kız, 3 erkek öğrenci seçilerek araştırmanın odak grubunu oluşturmuştur.

Çalışmada çocuklara biri saldırgan içerikli, biri eğitici içerikli olmak üzere iki adet çizgi film izletilerek, çocuklar oyun alanına alınmış ve serbest oyunları gözlenmiştir. Bu aşamada çocukların oyunları takip edilerek oyuna başlangıç, uygulama ve bitiş evreleri incelenmiş, çizgi film öğelerinin oyunda kullanılmasının ne amaçla ve nasıl olduğu araştırılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir.

Verilerin analizi sonucunda, saldırgan içerikli çizgi film öğelerini çocukların oyunlarının başlangıç aşamasında daha çok kullandıkları, uygulama ve bitiş evrelerine pek taşımadıkları saptanmıştır. Gözlenen olumsuz davranışların rolleri canlandırırken ortaya çıktığı, rol bitiminde olumsuz davranışların da ortadan kalktığı görülmüştür. Saldırgan içerikli çizgi film izlendikten sonra sergilenen olumsuz davranışların süreklilik göstermedikleri gözlenmiştir. Eğitici içerikli çizgi filmin izletiminden sonra çocukların, çizgi filme ait unsurları oyunlarının herhangi bir evresine yansıtmadıkları, karakterleri kullanmadıkları, ama daha sakin nitelikteki oyunlara yöneldikleri saptanmıştır. 

This study was designed to investigate the effects of cartoons on 5-year old childrens’ aggresiveness level during their free play. This study was conducted in a kindergarten in Adana during two semesters in 2006-2007. A classroom of 5 year-old children were chosen. Three girls and 3 boys were chosen for the focus group.

Children were shown one cartoon with aggresive images and one educational cartoon, and then they were observed during their free play. During observation children were followed as they initiate, develop and terminate their plays to reveal how and for what puroses they used elements of the cartoons. Data  were analyzed by using content analysis method.

Data analysis shows that children used elements of the cartoon with aggresive images during the initiation stage of their play, but they did not carried these elements to development and termination stage. Children showed aggresive behaviors while they were in role, but as the role playing ended their aggresive behaviors also diminished. On the other hand, after watching the educational cartoon, children did not used elements of the cartoon during any of the stages of their play. However, after the educational cartoon children were observed to choose to play with more calm nature.