Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Sosyal Medya ve İletişim Araştırmaları Dergisi, cilt.5, sa.14, ss.22-47, 2025 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmayla, 2000 sonrası Türk sinemasında Adana ve Adanalıların temsiline odaklanılarak, bu temsillerin nitel bağlamlarını incelemek amaçlanmaktadır. Yerel basın, Adana’da çekilen dizi ve filmleri genellikle olumlu karşılasa da, bu yapımlardaki klişeleşmiş anlatılar sıklıkla eleştirilmiştir. Özellikle Adana’nın İstanbul merkezli bir bakış açısıyla, suç ve şiddetle özdeşleşmiş bir taşra olarak sunulduğu belirtilmektedir. Bu bağlamda, çalışma Adana’nın mekânsal ve kültürel ögelerinin nasıl temsil edildiğini, Adana’nın ve Adanalı karakterlerin hangi bağlamlarda yeniden-üretildiğini ve bu temsillerin nasıl açıklanabileceğini soruşturmaktadır. Araştırmada, 2012–2023 yılları arasında çekilen 24 film tematik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Tematik analiz, filmlerde tekrar eden motifleri, mekânsal kodları ve karakter dinamiklerini belirlemeye yönelik bir anlatı analizi yöntemi olarak kullanılmıştır. Çalışmada “taşra”, “suç”, “ataerki”, “şive”, “lezzet” ve “sıcak” olmak üzere altı ana tema belirlenmiş, bu temalar Adana’nın sinemadaki temsilleriyle ilişkilendirilmiştir. Bulgular, Adana’nın popüler sinemada ağırlıklı olarak suç anlatıları, eril ve maço karakterler ve sert dramlar için kullanılan bir arka plan olarak kodlandığını göstermektedir. Buna karşılık, şehrin sanatsal, akademik ve kültürel çeşitliliğini yansıtan anlatılar oldukça sınırlıdır.
Anahtar Kelimeler: Adana Filmleri, Sinema ve Kent, Günümüz Türk Sineması, Film ve Temsil, Tematik Analiz
This study explores the qualitative dimensions of Adana and its people’s representation in post-2000 Turkish cinema. While the local press has generally welcomed the increasing presence of TV series and films shot in Adana, the stereotypical portrayals in these productions have frequently been subject to criticism. In particular, it has been argued that Adana is depicted from an Istanbul-centric perspective as a province predominantly associated with crime and violence. In this context, the study investigates how Adana’s spatial and cultural elements are represented, in what contexts Adana and its characters are reproduced, and how these representations can be interpreted within a broader media and cultural industry framework. The research examines 24 films shot between 2012 and 2023, employing thematic analysis as a narrative analysis method to identify recurring motifs, spatial codes, and character dynamics. The study identifies six main themes –‘province,’ ‘crime,’ ‘patriarchy,’ ‘dialect,’ ‘flavour,’ and ‘heat’– linked to Adana’s cinematic representations. The findings indicate that Adana is predominantly coded in popular cinema as a setting for crime narratives, masculine and macho characters, and intense dramas. Conversely, representations showcasing the city’s artistic, academic, and cultural diversity remain limited.
Keywords: Adana Films, Cinema and the City, Contemporary Turkish Cinema, Film and Representation, Thematic Analysis