Akademik Veri Yönetim Sistemi
ISPEC 1st INTERNATIONAL AGRICULTURAL RESEARCH CONGRESS, Adana, Türkiye, 7 - 08 Nisan 2022, ss.16-39
Pompaj tesisindeki bir santrifüj
pompada çarkın dönmesi ile suya enerji aktarımı gerçekleşir. Suyun hareketi
için gerekli enerji, çarktaki hız değişimi ile sağlanır. Hız enerjisindeki
artış ile su iki nokta arasında iletilebilir. Pompaj tesisinde su kaynağı ile
suyun yükseltildiği en yüksek nokta arasındaki yükseklik, iletilecek su miktarı
(debi) ve suyun yoğunluğu bilinirse, pompa tarafından suya birim sürede
aktarılan enerji veya pompanın hidrolik gücü belirlenir. Pompanın yararlı gücü,
pompanın hidrolik gücüdür. Pompa çıkış gücü, pompa tarafından sıvıya aktarılan
faydalı güçtür. Pompa hidrolik gücü, pompa giriş ve çıkışındaki basınç farkına
diğer bir deyişle pompa basıncına bağlı olarak belirlenir.
Pompanın miline uygulanması gerekli güç,
fren gücü olarak adlandırılır.
Pompaj tesisinin fren gücü, tesisin çalıştırılması için gerekli olan enerji
kaynağı büyüklüğünü belirler. Bir iş makinası olan pompada, enerji değişimi
sırasında çeşitli kayıplar oluşur. Diğer bir deyişle, hidrolik enerji dışında,
enerjinin bir bölümü çeşitli kayıpları karşılamak için kullanılır. Pompa miline
uygulanması gerekli olan güç, hidrolik güçten daha fazladır. Bu iki değer
arasındaki oran ise pompa verimi olarak adlandırılır.
Pompaj tesisinin genel
verimi, tesisteki bileşenlerin verimleri çarpılarak hesaplanabilir. Pompaj
tesisi veriminin düşük olması, genellikle düşük pompa verimine bağlanabilir.
Genel olarak, mevcut verim ne kadar düşükse, sistem bileşenlerinin onarımı veya
değiştirilmesi için geri ödeme süresi o kadar kısa olur. Bir pompaj tesisinde enerji tüketimi,
akışkan akışı, akışkanın kaldırıldığı yükseklik ve boru hattının uzunluğu ve
sürtünme özelliklerine bağlı olarak belirlenir.
Yüksek yakıt fiyatları, artan çalışma basıncı ve debi ve daha fazla yıllık
çalışma süresi, büyük onarım veya değiştirme maliyetlerini karşılamak için
gereken geri ödeme süresini kısaltır.