TARIMSAL SULAMADA KULLANILAN POMPAJ TESİSLERİNDE GÜÇ, VERİM VE ENERJİ TÜKETİMİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER


Atay Ü., Emen A. B., Mutlu N., Öztürk H. H.

ISPEC 1st INTERNATIONAL AGRICULTURAL RESEARCH CONGRESS, Adana, Turkey, 7 - 08 April 2022, pp.16-39

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • City: Adana
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.16-39
  • Çukurova University Affiliated: Yes

Abstract

Pompaj tesisindeki bir santrifüj pompada çarkın dönmesi ile suya enerji aktarımı gerçekleşir. Suyun hareketi için gerekli enerji, çarktaki hız değişimi ile sağlanır. Hız enerjisindeki artış ile su iki nokta arasında iletilebilir. Pompaj tesisinde su kaynağı ile suyun yükseltildiği en yüksek nokta arasındaki yükseklik, iletilecek su miktarı (debi) ve suyun yoğunluğu bilinirse, pompa tarafından suya birim sürede aktarılan enerji veya pompanın hidrolik gücü belirlenir. Pompanın yararlı gücü, pompanın hidrolik gücüdür. Pompa çıkış gücü, pompa tarafından sıvıya aktarılan faydalı güçtür. Pompa hidrolik gücü, pompa giriş ve çıkışındaki basınç farkına diğer bir deyişle pompa basıncına bağlı olarak belirlenir.

            Pompanın miline uygulanması gerekli güç, fren gücü olarak adlandırılır. Pompaj tesisinin fren gücü, tesisin çalıştırılması için gerekli olan enerji kaynağı büyüklüğünü belirler. Bir iş makinası olan pompada, enerji değişimi sırasında çeşitli kayıplar oluşur. Diğer bir deyişle, hidrolik enerji dışında, enerjinin bir bölümü çeşitli kayıpları karşılamak için kullanılır. Pompa miline uygulanması gerekli olan güç, hidrolik güçten daha fazladır. Bu iki değer arasındaki oran ise pompa verimi olarak adlandırılır.

            Pompaj tesisinin genel verimi, tesisteki bileşenlerin verimleri çarpılarak hesaplanabilir. Pompaj tesisi veriminin düşük olması, genellikle düşük pompa verimine bağlanabilir. Genel olarak, mevcut verim ne kadar düşükse, sistem bileşenlerinin onarımı veya değiştirilmesi için geri ödeme süresi o kadar kısa olur. Bir pompaj tesisinde enerji tüketimi, akışkan akışı, akışkanın kaldırıldığı yükseklik ve boru hattının uzunluğu ve sürtünme özelliklerine bağlı olarak belirlenir. Yüksek yakıt fiyatları, artan çalışma basıncı ve debi ve daha fazla yıllık çalışma süresi, büyük onarım veya değiştirme maliyetlerini karşılamak için gereken geri ödeme süresini kısaltır.