Yaşlı Yetişkinlerde Akılcı İlaç Kullanımı ve Etkileyen Faktörler: Kesitsel bir çalışma


DUMAN İ., KARADAĞ S.

Geriatrik Bilimler Dergisi (Online), cilt.7, sa.2, ss.117-125, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Amaç: Bu çalışma, yaşlı yetişkinlerde akılcı ilaç kullanımını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel çalışma 01 Nisan-30 Haziran 2022 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin geriatri polikliniğinde yürütülmüştür. Çalışma kapsamına 513 yaşlı yetişkin dahil edilmiştir. Veriler, Yaşlı Yetişkinler Bilgi Formu ve Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Kolmogorov-Smirnov normallik testi, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi ve Spearman’s korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada yaşlı bireylerin yaş ortalamasının 70,87±5,95, Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği puan ortalamasının 34,69±4,60 olduğu saptanmıştır. Ayrıca yaşlıların günlük ilaç kullanım ortalamasının 4,07±3,29 olduğu ve %45’inde polifarmasi olduğu belirlenmiştir. Lisans ve üstü eğitim düzeyine sahip olan yaşlı bireylerin, il merkezinde yaşayanların, sürekli ilaç kullananların ve reçete edilen ilacı önerilen sürede kullananların Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Çalışmada yaşlı bireylerin kullandığı ilaç sayısı ile Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği puanı arasında düşük düzeyde pozitif yönde korelasyon olduğu saptanmıştır (r=0,282, p=0,048). Sonuç: Yaşlı yetişkinlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu belirlenmiştir. Bu doğrultuda yaşlı bireylerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi düzeylerinin belirli aralıklarla değerlendirilerek eğitim programlarının planlanması önerilmektedir.
Aim: This study was conducted to determine rational drug use in older adults and the influencing factors. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted in the geriatric outpatient clinic a university hospital between 01 April and 30 June 2022. 513 older adults were included in the scope of the study. The data were collected through face-to-face interview method using the Older Adults Information Form and the Rational Drug Use Scale. Kolmogorov-Smirnov normality test, Mann Whitney U Test, Kruskal Wallis Test and Spearman’s correlation analysis were used to assess the data. Results: In the study, it was determined that the mean age of the older adults was 70.87±5.95 and their Rational Drug Use Scale mean score was 34.69±4.60. In addition, it was determined that the average of daily medicines taken by the older adults was 4.07±3.29 and 45% of them were polypharmacy. It was found that the older adults who had a bachelor’s degree or higher education level, were living in the city centre, were taking drugs continuously and were using the prescribed drug for the recommended time had a higher Rational Drug Use Scale mean score (p<0.05). There was a low level of positive correlation between the number of drugs taken by the older adults and their Rational Drug Use Scale score. (r=0.282, p=0.048). Conclusion: It was determined that the older adults had an insufficient level of knowledge about rational drug use. In this sense, it is recommended to plan training programmes by evaluating the levels of older adults’ knowledge about rational drug use at regular intervals.