Medya İçeriklerinin İncelenmesinde Yöntem Olarak Eleştirel Söylem Analizinin Kullanımında Karşılaşılan Sorun ve Öneriler


Creative Commons License

Elpeze Ergeç N.

Yeni Yüzyılda İletişim Kongresi II, İstanbul, Türkiye, 22 - 23 Ekim 2024

  • Yayın Türü: Bildiri / Yayınlanmadı
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Medyanın çok boyutlu incelenmesi gerektiği ve ağların ekonomi politiğinin ön planda

olduğu bir dönemde yaşıyoruz. Bu dönüşüm, kullanılan alanları genişletmekle birlikte

medya içeriklerinin değerlendirilmesinde eleştirel söylem analizi etkisini korumaktadır.

Son yirmi yılda söylem analizi Türkiye'deki medya çalışmalarını incelemekte kullanılan

nitel çözümleme yöntemlerinden birisi olarak büyük bir etkiye sahip olmuştur. Bu

çalışmada, medya çalışmalarında eleştirel söylem metodolojisinin anlatıldığı ILEM708

Medya ve Söylem dersi örnekleminde, öğrenciler üzerinde yarattığı etki, zorluk ve

diyalog katılımcı gözlem yoluyla ele alınmıştır. Bu çalışmadaki amacımız, söylem

çalışmaları ile medya çalışmaları arasındaki bağlantıyı kurmaya çalışan katılımcı

öğrencilerden elde ettiğimiz verileri paylaşmaktır. Söylem çözümlemesinin

çalışmalarının önemli bir teorik arka planı vardır (Foucault, 1972; Laclau ve Mouffe,

1985; Fairclough, 1992; van Dijk, 1997; Wodak, 2008; De Cleen vd. 2017...).

Beslendiği arka plan her yaklaşımın metodolojisini şekillendirmektedir. Söylem,

anlamları belirli bir ilişki yapısı içinde sabitlemeye yönelik her zaman eksik girişimler

olarak görülür. Medya alanındaki haber, video içeriği, dizi, reklam, kamu spotu,

belgesel ve diğer yapımlardaki çeşitli başlıklardan bahsettiğimizde aslında medya

içeriğinin söylem yapısından bahsediyoruzdur. Söylem üzerine düşünmek, öğrencilere

ve akademisyenlere söylem üzerine kendi görüşlerini formüle etme fırsatı sağlar. Ders

sürecinde söylem teori ve yöntemi üzerine alanda kabul gören teorisyenlerin çalışmaları

değerlendirilmiş ve tartışmalar yürütülmüştür. Medyada söylem analizine ilişkin Antaki

(2003)’nin belirlediği zorluklar kapsamında sonuçların değerlendirildiği çalışmada,

teorik arka plan eksikliği, örneklem almadaki yetersizlik, söylem kuramları ile yöntem

arasında bağlantı kurmadaki güçlükler gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışmada

metodolojik çalışmaların daha spesifik konu ve örneklemlerle yapılmasına ilişkin

öneriler getirilmiştir.

Anahtar kelime: Medya içerikleri, eleştirel teori, yöntem olarak söylem analizi

We are living in a period where media should be examined in a multidimensional way and where the political economy of networks is at the forefront. This transformation, while expanding the areas used, maintains the influence of critical discourse analysis in the evaluation of media content.


In the last twenty years, discourse analysis has had a great impact as one of the qualitative analysis methods used in examining media studies in Turkey. In this study, the impact, difficulty and dialogue it created on students in the ILEM708

Media and Discourse course, where critical discourse methodology in media studies is explained, is discussed through participant observation. Our aim in this study is to share the data we obtained from participant students who tried to establish the connection between discourse studies and media studies. Studies in discourse analysis have an important theoretical background (Foucault, 1972; Laclau and Mouffe, 1985; Fairclough, 1992; van Dijk, 1997; Wodak, 2008; De Cleen et al. 2017...).

The background it feeds on shapes the methodology of each approach.

Discourse is always seen as incomplete attempts to fix meanings within a certain relationship structure. When we talk about various titles in news, video content, series, advertisements, public service announcements, documentaries and other productions in the media field, we are actually talking about the discourse structure of the media content. Thinking about discourse provides students and academics with the opportunity to formulate their own views on discourse. During the course, the studies of theorists accepted in the field on discourse theory and method were evaluated and discussions were held. In the study, where the results were evaluated within the scope of the difficulties determined by Antaki (2003) regarding discourse analysis in the media,

conclusions such as lack of theoretical background, inadequacy in taking samples, and difficulties in establishing a connection between discourse theories and method were reached. In the study,

recommendations were made regarding conducting methodological studies with more specific subjects and samples.

Keywords: Media content, critical theory, discourse analysis as a method