Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.32, ss.257-289, 2016 (Hakemli Dergi)
Sis (Kozan), Çukurova’nın kuzey hududunda Torosların eteğinde kurulmuş antik bir şehrin ve genel olarak Kilikya yöresinin adıdır. Kilikya kale şehirlerinin en önemlilerindendir. Asurlulardan Hititlere, Fenikelilerden Makedonlara, Perslerden Romalılara ve Bizanslılardan Müslümanlara birçok devlet ve medeniyet tarafından yönetilmiştir.
İlk İslam fetihleri ile İslam topraklarına katılan Sis ve yöresi, Sugûr/Avâsım içinde yer almıştır. Bölge sıklıkla yıkım ve tahribata uğramış, Abbasîlerin gücünü yitirdiği zamanlarda ise el değiştirmiş, Bizans ve ardından Ermenilerin kontrolüne girmiştir.
XI. Yüzyıldan itibaren Sis merkezli kurulan Ermeni baronluğu zamanla prenslik ve krallığa dönüşmüştür. Bu krallık, Çukurova ve etrafını çevreleyen dağlık bölge ana merkez olmak üzere; İç Anadolu’dan Suriye’nin kuzeyine kadar geniş bir bölgede varlık göstermiştir. Ancak bu devletin tam bağımsız olamadığı, güç dengelerine göre Bizanslılar, Haçlılar ve Müslümanlara bağlı (vasal) olarak yaşadığı görülmüştür.
Sis (Kozan) is the name of Cilicia region in general and an antique city that has been established at the North border of Cilician Plain, foot of Taurus Mountains. Cilicia is one of the most important castle cities. It has been administered by many state and civilization such as Assyrians, Hittites, Phoenicians, Macedonians, Persians, Romans, Byzantines and Muslims.
Sis and around it which is in Thugur and Awasim has been annexed by Muslims with first Islam conquests. The region has been demolished and destroyed, has changed hands when Abbacies lost their strength and has been brought under control by Armenians after Byzantines.
Armanian baronage which is established at Sis based since 11th Century has transformed to princedom and kingdom in time. This kingdom, its headquarter is Cilicia Plain and mountains around it, had a wide region from Central Anatolia to North Syria. But it’s seen that this state was not completely independent and according balance of powers they were vassal of Byzantines, Crusaders and Muslims.