GÜNEY NEOTETİSİN ÜST TRİYAS RİFTLEŞMESİYLE İLİŞKİLİ VMS YATAKLARINDA İZOTOP ÇALIŞMALARI (GD TÜRKİYE/ADIYAMAN BÖLGESİ)


İLHAN S., YILDIRIM N., AKYILDIZ M., GÖREN B., DÖNMEZ C.

7. Uluslarası Jeokimya Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 16 - 18 Mayıs 2016, ss.87-88

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.87-88
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bölgede izlenen VMS yatakları Alp-Himalaya orojenik sistemi
içerisinde önemli bir yere sahip olan Güney Neotetisin, Geç Triyas?taki
kıtasal kırılma ve geli?en riftle?me ile olu?mu? Koçali Karma?ığına ait
bazaltlar ile bunlarla ili?kili derin deniz pelajik sedimanları içerisinde yeralır.
Bu bazaltlar; kabuksal kirlenme ve/veya fraksiyonlanmanın etkisi ile
olu?mu? E-MORB tipi manto kaynaklı kayaçlar ve Okyanus Adası
Bazaltlardır. Cevherle?meler farklı alanlarda izlenen, deniz tabanı
oksidasyon ürünü olan gossan (proksimal) ile sülfit bre?i (proksimal), sülfit
kumta?ı (distal), ve stokvork cevher yapısıyla kendine özgü bir fasiyes sunar.
Cevher mineral birlikteliği massif ve stokvork cevherde benzer olup pirit,
kalkopirit, sfalerit, pirotin ve bornit birincil cevher mineralleri olup; idait,
dijenit, spekülarit, kalkozin, kovellin, fahlerzile hematit, götit ve limonit
oksidasyon zonunda geli?en ikincil minerallerdir. Cevher minerallerinin
olu?umunu sağlayan hidrotermal çözeltiler içindeki kükürtün; pirit-kalkporit
minerallerine ait δ34S izotop analizleri (‰ 0,03?‰ 7,6)sonucunda magmatic
kökenliolduklarıbelirlenmi?tir. Ayrıcaizotopçalı?maları, pirit-kalkopirit
mineral çifti arasında izotopik dengenin sağlandığını ve bu minerallerin
olu?um sıcaklığının 355 0C-401 0C arasında deği?tiği belirlenmi?tir.
Cevherle?melerin tavan kayacı konumundaki bazaltlarda yapılan 87Sr/86Sr
izotop analizlerinde değerlerin 0,703-0,706 aralığında olduğu E-MORB ve
OIB bile?imli oldukları belirlenmi?tir ki bu durum bazaltların jeokimyasal
özellikleriyle ilgili çalı?malarla da uyum içindedir. 206Pb/204Pb ve208Pb/204Pb
izotopsal geni? bir aralıkta deği?iyor olması Pb?un farklı kaynaklardan
türediğinin göstergesi olmakla birlikte Pb?un, hem kabuk hem de manto
kökenli olduğu belirlenmi?tir. Cevherle?meler ve yan kayak örnekleri
üzerinde yapılan izotop analizleri, riftle?me ürünü olan ve yava? yayılan
okyanus ortası sırt ortamlarındaki VMS yataklarıyla benzerlik
göstermektedir.

VMS deposits in the región is located basalts in Koçali
Complex that formed by continental breaking and rifting in the Late Triassic
in age of theSouth Neotethys which has an important place within the
Alpine-Himalayan orogenic system and related in pelagic sediments.These
basalts; crustal contamination and/or fractionation was caused by the effect
of E-MORB-type sourced mantle and Ocean Island Basalt. Mineralization
observed in different áreas presents unique structure with gossan (proximal)
of product seabed oxidation, sulphide breccia (proximal), sulphite sandstone
(distal), and stockwork ore.The ore mineral assemblages of massive and
stockwork ores similar and consist of primary pyrite, chalcopyrite,
sphalerite, bornite, pyrrhotite, specularite, chalcocite, covellite, tetrahedrite
with hematite, goethite and limonite are secondary minerals growing in
oxidation zones.The sulfur in the hydrothermal solutions which supply of ore
formation has a magmatic affinity according to the δ34S isotope analyses(‰
0,03 ? ‰ 7,6) belonging topyrite-chalcopyrite.In addition, isotopic analysis
results indicates that achieved pyrite-chalcopyrite isotopic equilibrium and
these minerals is determined that the temperature range between 355 0C -401
0C.Accordingto 87Sr / 86Sr isotope analysis at basalts in position host rock of
mineralizations ,in which the values are in the .703-.706 range, basalt
determined E-MORB and OIB composition that this case in full harmony
with studies the geochemistry characteristic of basalt. Pb is derived from
different sources due to206Pb/204Pb and 208Pb/204Pb isotope release a
widerange of changing, Pb was determined to have originated from both
crust and mantle as well. Mineralization and host rocks isotope analysis
shows that this study is similar VMS deposits products with rifting and slow
spreading mid-ocean ridges.