Paradoksal reaksiyonlar (PR), tüberküloz (TB) tedavisine başlandıktan sonra hastalığın klinik belirtilerinin kötüleşmesi anlamına gelir ve özellikle immün sistemi baskılanmış bireylerde, immün fonksiyonların yeniden kazanılması sırasında ortaya çıkar. Bu sendrom, immün rekonstrüksiyon inflamatuvar sendromu olarak da bilinir ve insan immün yetmezlik virüsü [human immunodeficiency virus (HIV)] ile infekte bireylerde antiretroviral tedavi başlandıktan sonra daha yaygın olarak görülür. Paradoksal reaksiyonların mekanizmaları tam olarak anlaşılmamış olsa da artan antijen yükü ve hızlı immün yanıtın tetiklediği aşırı inflamatuvar tepkiler temel neden olarak kabul edilmektedir. Bu durum, Mycobacterium tuberculosis’in antijenlerine karşı gelişen güçlü bir T hücre yanıtı ile ilişkilidir. Antiretroviral tedaviye başlandıktan sonra HIV pozitif bireylerde görülen PR, TB ile savaşan bağışıklık hücrelerinin ani ve yoğun aktivasyonuyla karakterizedir. Paradoksal reaksiyonların belirtileri arasında ateş, lenfadenopati, pulmoner infiltratlar ve mevcut TB lezyonlarının genişlemesi bulunur. Tanıda en önemli zorluk, TB tedavisine dirençli mikobakteriyel infeksiyonlar veya başka infeksiyonların dışlanmasıdır. Paradoksal reaksiyon yönetimi, temel olarak TB ve HIV tedavisinin devamını içerir. Kortikosteroidler gibi anti-inflamatuvar ilaçlar, şiddetli PR vakalarında kullanılabilir. Kortikosteroidler, inflamasyonu azaltarak hastalığın semptomlarını hafifletebilir ve yaşam kalitesini arttırabilir. Bununla birlikte, bu ilaçların kullanımı dikkatli bir şekilde izlenmeli ve yan etkiler göz önünde bulundurulmalıdır. Paradoksal reaksiyon mekanizmalarının daha iyi anlaşılması ve etkili yönetim stratejilerinin geliştirilmesi, TB ve HIV ile mücadelede önemli ilerlemeler sağlayabilir. Bu derleme, tüberküloz tedavisinde paradoksal reaksiyonların mekanizmalarını, tanı ve yönetim stratejilerini incelemeye odaklanmaktadır.
Paradoxical reactions (PR) refer to the worsening of clinical manifestations of tuberculosis (TB) after the initiation of TB treatment, particularly occurring during the recovery of immune function in immunocompromised individuals. This syndrome is also known as immune reconstitution inflammatory syndrome and is more common in human immunodeficiency virus (HIV)-infected individuals after the initiation of antiretroviral therapy (ART). Although the mechanisms of PR are not fully understood, excessive inflammatory responses triggered by increased antigen load and rapid immune response are considered the main cause. This is associated with a strong T-cell response to antigens of Mycobacterium tuberculosis. Paradoxical reactions in HIV-positive individuals after ART initiation is characterized by a sudden and intense activation of TB-fighting immune cells. Symptoms of PR include fever, lymphadenopathy, pulmonary infiltrates, and enlargement of existing TB lesions. A major diagnostic challenge is the exclusion of TB treatment-resistant mycobacterial infections or other infections. Management of PR mainly involves the continuation of TB and HIV treatment. Anti-inflammatory drugs, such as corticosteroids, can be used in severe PR cases. By reducing inflammation, corticosteroids can relieve the symptoms of the disease and improve the quality of life. However, the use of these drugs should be carefully monitored and side effects should be considered. Enhancing our understanding of the mechanisms behind paradoxical reactions and developing effective management strategies could significantly advance the fight against TB and HIV. This review aims to explore the mechanisms, diagnosis, and management strategies of paradoxical reactions in tuberculosis treatment.
