Feminist Mekânların Dönüştürme Deneyim ve İmkânları; Feminist Stüdyo Atölyesi


Creative Commons License

Elpeze Ergeç N., Muştu H.

KADIN / WOMAN 2000:KADIN ARASTIRMALARI DERGISI - JOURNAL FOR WOMEN STUDIES, cilt.25, sa.2, ss.37-62, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Kamusal alanda bilgi ve sermaye biriktirmesi engellenerek, özel alana sıkıştırıldığından beri kadınlar için mekânlar bilinç geliştirmek için önemli bir mesele olmuştur. Bu çalışma, feminist mekânların kadınların yaşamlarında oynadığı dönüştürücü rolü ve sağladığı imkânları incelemeyi amaçlamaktadır. Tarih boyunca kadınlar, kamusal alanlarda var olmanın zorluklarıyla karşılaşmış ve bu alanlar genellikle erkeklerin ya da eril düşüncenin egemenliğinde olmuştur. Kamusal alanların özgür düşünce alışverişi olmaktan çıkıp, siyasi ve ekonomik erkin yönettiği bir alan olduğu ve bu alanların ikili güç ilişkilerinde kadın aleyhine işlediği ön kabulüyle feminist mekânlar, kadınların toplumsal normlara karşı koyarak kendilerini ifade edebilecekleri güvenli alanlar sunmaktadır. Bu kapsamda tüm erk ilişkilerinden uzaklaşmak ve eşitlikçi bir ortam sağlamak amacıyla Feminist Stüdyo Atölyesi'nde gerçekleştirilen çalışmalar, kadınların kamu-sal alanlarda karşılaştıkları zorluklar ve toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri üzerinde durarak, katılımcıların deneyimlerini paylaşmaları ve bilinçlenme süreçleri yaşamalarını sağladığı gözlemlenmiştir. Atölye çalışmaları, katılımcıların toplum-sal cinsiyet rollerine dair yeni perspektifler kazanmalarını ve toplumsal dönüşüme katkıda bulunmalarını, feminist medya stüdyosu gibi mekânların, kadınların seslerini duyurabilmeleri ve toplumsal konulara duyarlılık geliştirebilmeleri için önemli bir platform sunduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmada, Feminist Stüdyoda gerçekleştirilen “Bırakınız Yürüyelim/Sokakta Taciz Atölyesi” örneklemin-de, mekânların kadınların yaşamlarında yarattığı etkiler ve dönüşümüne ilişkin bulgular değerlendirilmiştir. Nitel analiz yöntemlerinden odak grup tekniğinin kullanıldığı çalışmada 17 katılımcıyla iki ayrı odak grup çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, mekânların feminist temeller kapsamında biçimlendirilmesinin düşünsel olarak dönüştürücü olduğu sonucuna varılmıştır.

Since women have been confined to the private sphere by restricting their knowledge and capital accumulation in the public domain, spaces have become crucial for consciousness-raising. This study examines the transformative role of feminist spaces in women's lives and the opportunities they provide. The struggle for women to exist in the public sphere represents a significant step toward combating gender inequality. Throughout history, women have faced challenges in occupying public spaces, which men or patriarchal ideologies have often dominated. With the assumption that public spaces have ceased to be arenas for the free exchange of ideas and have instead become areas governed by political and economic power, often working against women in binary power relations, feminist spaces offer women safe havens to express themselves by resisting societal norms. In this context, the Feminist Studio Workshop, established to distance itself from all forms of power relations and provide an egalitarian environment, has facilitated discussions on women's challenges in public spaces and gender inequalities. The workshop enabled participants to share their experiences and engage in consciousness-raising processes. These sessions allowed participants to gain new perspectives on gender roles and contribute to social transformation. It was observed that spaces used as feminist media studios offer women a critical platform to amplify their voices and develop sensitivity toward social issues. In this study, the findings regarding the positive effects and transformation of feminist spaces in the lives of women in the sample of “Let Us Walk/ Street Harassment Workshop” held in the Feminist Studio were evaluated and it was concluded that shaping the spaces within the scope of feminist foundations is important and necessary. In the study where the focus group technique, one of the qualitative analysis methods, was used, two separate focus group studies were conducted with 17 participants. In the study, it was concluded that shaping the spaces within the scope of feminist foundations is intellectually transformative.