6. DİRENÇLİLİK KONGRESİ IDRC 2024, Ankara, Türkiye, 16 - 18 Aralık 2024, ss.497-508
Bu çalışma, Avrupa
Birliği'nin "Yeni Avrupa Bauhaus" (NEB) girişiminin sürdürülebilir,
estetik, kapsayıcı ve dirençli kentler yaratmadaki rolünü peyzaj mimarlığı ile
ilişkileri perspektifinden ele almaktadır. NEB, çevresel krizlerle mücadelede
yaratıcı çözümleri teşvik eden, sürdürülebilirlik ve estetiği ön planda tutan
bir Avrupa Birliği inisiyatifidir. Bu girişim, özellikle mimarlık, peyzaj
mimarlığı, kentsel tasarım, sanat ve şehir planlama gibi disiplinleri bir araya
getirerek, toplumların sürdürülebilir yaşam biçimlerini benimsemelerini
sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır.
NEB girişimi, peyzaj
mimarlarının sürdürülebilir çevreler yaratma çabalarına yön vermekte ve bu
alanda yenilikçi çözümler geliştirilmesine zemin hazırlamaktadır. Çalışmanın
amacı, NEB’in kentsel planlama ve peyzaj mimarlığına entegrasyonunu ve bu iki
alan arasındaki ilişkilerin literatürde nasıl ele alındığını analiz ederek
mevcut boşlukları belirlemektir. Bu kapsamda, peyzaj mimarlığının NEB’e nasıl
katkılar sağlayabileceği ve hangi konularda etkili olduğu araştırılmıştır.
Araştırmada Web of Science
(WoS) veritabanı kullanılarak kapsamlı bir literatür incelemesi yapılmıştır. Bu
literatür incelemesinde, Ekolojik Tasarım (Ecological Design), Yeşil Altyapı
(Green Infrastructure), Sürdürülebilir Kentsel Gelişim (Sustainable Urban
Development), İklim Adaptasyonu (Climate Adaptation), Estetik ve Kültürel
Peyzajlar (Aesthetic & Cultural Landscapes) gibi NEB ile ilişkili ana
temalar ve peyzaj mimarlığının bu bağlamdaki rolü incelenmiştir. Toplamda 821
makale taranmış, yinelenen ve ilgisiz çalışmalar çıkarılarak, en çok atıf alan
ilk 50 çalışma detaylı olarak analiz edilmiştir. Çalışmalar, SCI-EXPANDED, ESCI
ve A&HCI gibi WoS endekslerinden seçilmiştir ve çevre bilimleri, inşaat
teknolojisi, tarım bilimleri ve kentsel çalışmalar gibi multidisipliner
alanlardan elde edilmiştir. Çalışmanın bulguları, NEB çerçevesinde
peyzaj mimarlığının kentsel dönüşümde ekolojik ve iklimsel dirençlilik
konularında önemli katkılar sunduğunu göstermektedir. İncelenen en yüksek
atıflı 50 çalışma içinde, %38’i ekolojik tasarım ve biyoçeşitlilik temalarını
ele alırken, %12’si iklim değişikliğine dirençlilik üzerine odaklanmıştır.
Yeşil altyapı ve sürdürülebilir kentsel gelişim konularında %8 oranında çalışma
yapılmış; estetik ve kültürel peyzajlara yönelik çalışmalar ise yalnızca %2 ile
sınırlı kalmıştır. Bu sonuçlar, peyzaj mimarlığının NEB ilkeleri doğrultusunda
kentsel alanlarda çevresel sürdürülebilirlik ve sosyal fayda sağlama misyonuna
güçlü bir katkı sunduğunu ortaya koymaktadır.