Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri

Elçi, Abdullah; Tuncel, Filiz; Demirogları, Burcu; Akman, Pınar; Elçi, Rukiye; Kutlu, MAHMUT

doi:10.474231/turkishstudies.46323

Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri

Copy For Citation

Elçi A. C., Tuncel F., Demirogları B., Akman P., Elçi R. M., Kutlu M. O.

Turkish Studies-Educational Sciences, vol.15, no.5, pp.3315-3326, 2020 (Peer-Reviewed Journal)

Publication Type: Article / Article
Volume: 15 Issue: 5
Publication Date: 2020
Doi Number: 10.474231/turkishstudies.46323
Journal Name: Turkish Studies-Educational Sciences
Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
Page Numbers: pp.3315-3326
Çukurova University Affiliated: Yes

Abstract

Bu araştırmada, 2004-2005 yıllarında yenilenen müfredatlar ile gündeme gelen çağdaş yaklaşımlar biri olan eleştirel düşünmeye odaklanılmıştır. Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri araştırılmıştır. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 akademik yılında Adana ilinde üç ortaokulda öğrenim gören 303 8. Sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Yansız küme örnekleme yöntemi ile seçilen öğrencilere Ricketts & Ruds (2005) tarafından geliştirilen, Demircioğlu (2012) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Eleştirel Düşünme Eğilimi (EMI) Ölçeği uygulanmıştır. Eleştirel Düşünme Eğilimi (EMI) Ölçeğinden ulaşılan puanların aritmetik ortalama, standart sapma, p ve t değerleri hesaplanmıştır. Oluşan farklılıkların anlamlı olup olmadığının saptamak amacıyla bağımsız gruplar t-testi ve değişkenler arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla Pearson Çarpım Moment Korelasyon Analizi uygulanmıştır. Cinsiyete göre eleştirel düşünme eğilimleri Bilişsel Olgunluk, Yenilikçilik ve ölçek toplamında anlamlı değilken, öngörüsellik boyutunda kız öğrenciler lehine anlamlıdır. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri Sosyal Bilgiler’de anlamlı değilken, Türkçe’de .01, Matematikte .00, Fen Bilimlerinde .01, Yabancı Dilde .02, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisinde .00 ve Genel Ortalamada .01 düzeyinde olmak üzere anlamlıdır. Öğrencilerin EMI ölçeğinden aldıkları puanlar ile Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler, Yabancı Dil, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ve genel başarı ortalamaları arasındaki Pearson Çarpım Moment Korelasyon analizi sonucunda puanlar arasında düzeyinde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Yani, cinsiyetin eleştirel düşünme eğilimini etkileyen bir etken olmadığı; bununla beraber eleştirel düşünme eğilimi ile akademik başarı arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ortaokul kademesinde eleştirel düşünme üzerine araştırmalar yapılması ve ders içi etkinliklerde eleştirel düşünmeyi arttırıcı etkinliklere yer verilmesi önerilmiştir.