Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)?nın bazı meyve bahçelerinde popülasyon dalgalanması


Creative Commons License

Tiring G., SATAR S.

Türkiye Entomoloji Bülteni, cilt.7, sa.3, ss.29-37, 2017 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2017
  • Dergi Adı: Türkiye Entomoloji Bülteni
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Asos İndeks
  • Sayfa Sayıları: ss.29-37
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Meyve yetiştiriciliği ihracatımız için çok önemlidir. Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) birçok meyve ve sebzenin önemli bir zararlısıdır. Bu sebepten dolayı, çalışmada C.capitata’nın üç meyve bahçesindeki popülasyonu 2013-2015 yılları arasında takip edilmiştir. Çalışmalar, avokado, şeftali ve incir bahçelerinde trimedlure içeren feromon kapsüllerinin yerleştirildiği McPhail tipi tuzak ile yürütülmüştür. Çalışma sonucunda en yüksek ergin sayısı avokado bahçesinde 2013 yılı Ekim ayı içerisinde (499 ergin/tuzak) saptanmıştır. Avokado bahçesinde ağaç üzerinde sağlam görünen meyvelerin kültüre alınması ile C. capitata bireyleri elde edilmiş fakat yere dökülüp çürümeye başlayan meyvelerin kültüre alınması sonucunda ise Sarcophagidae familyasına ait bir tür gözlemlenmiştir. Şeftali bahçesinde ilk bireyler mayıs ayı başında yakalanmasına rağmen vuruklu meyvelere ancak hasat sonunda dalda kalan üründe haziran ortasına doğru saptanmıştır. Çukurova Bölgesi ova kesiminde mayıs ayı başında başlayan erkenci şeftali hasadı için Akdeniz meyvesineğinin bir tehdit oluşturmadığı ancak haziran ortası gibi hasadı başlayan çeşitler için bir tehdit oluşturduğu saptanmıştır. İncir bahçesine asılan tuzaklarda ilk bireyler mayıs ayı başında yakalansa da en yüksek popülasyona ağustos ayı içerisinde (297 ergin/tuzak) ulaşmış, C. capitata uçuşları ekim ayı sonuna kadar devam etmiştir. Diğer meyve ağaçları gibi vuruklu meyvelerini dökmeyen incir meyvesindeki C. capitata larvaları üzerinde Pycnonotus xanthopgos (Hemprich & Ehrenberg) (Pycnonotidae: Passeriformes) ve eşek arıları Vespula spp. gibi predatörün beslendiği tespit edilmiştir.

The fruit cultivation is very important for Turkey export. Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) is an important pest of many fruit and vegetables. For this reason, the population of C. capitata was followed on three fruit orchard during 2013-2015. Studies have been carried out at avocado, peach and fig orchards by McPhail type trap which contain trimedlure feromone capsule. In the result of study, the highest population of C. capitata was determined on avocado orchard on October 2013 (499 adult/trap). C. capitata adults were obtained by the culturing of the sturdy-looking fruits from the avocado trees, under laboratory condition; however, flesh flies members had been obtained when fruits which were fallen of the ground and became decayed were collected. Although the first individuals were caught in the peach orchard at the beginning of May, the infected fruit were observed in the middle of June, at the remaining fruit on tree after harvesting. Mediterranean fruit fly did not constitute as a threat for early peach varieties which harvesting started at the beginning of May in the Çukurova Region, but it is threat for late maturing varieties, which was harvesting time started at middle of the June. Although first individuals were caught at the beginning of May, the highest population was observed within August (297 adult/trap), flight activity of C. capitata has been sustained untill end of October. In contrast to other fruit trees, fig trees do not fail its fruit which is infested with C. capitata and, Pycnonotus xanthopgos Hemprich & Ehrenberg (Pycnonotidae: Passeriformes) and Vespula spp. (Hymenoptera: Vespidae) become predators of the larvae in the infested fruit were observed.