Akademik Veri Yönetim Sistemi
4. Uluslararası Katılımlı Toprak ve Su Kongresi, Kahramanmaraş, Türkiye, 1 - 04 Eylül 2015, ss.35
Tarımsal kuraklığın izlenmesinde, yağış etkinliğinin saptanmasında, sulama zamanının ve sulama suyu miktarının belirlenmesinde, bitki yetiştiriciliğinde optimum verim eldesinde vb. bir çok alanda toprak su içeriğinin zamansal ve mekânsal değişimlerinin bilinmesi önem arz etmektedir. Son zamanlarda toprak su içeriği gözlemlerinin bilişim teknolojileri kullanılarak karar vericilerin hizmetine sunulduğu görülmektedir. Bu araştırma ile: a) İleri sulama teknolojileri kullanılan greyfurt dikili ve tam gelişmiş bir bahçede bitki kök bölgesindeki su içeriğinde meydana gelen zamansal değişimlerinin telemetri sistemi kullanılarak izlenmesi, b) Yağış ve sulama uygulamaları ile su içeriğindeki değişimlerin ilişkilendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Aşağı Seyhan Ovasında yer alan Akarsu Sulama Birliği hizmet alanında 18 ha genişliğindeki bir greyfurt bahçesinde, 2014 su yılında ve çiftçi koşullarında yürütülmüştür. Amaç doğrultusunda, bahçenin uygun yerine bir adet ADCON Telemetri sistemi kurulmuş; “Stevens Hydra Probe II” toprak su içeriği (SM) izleme sensörleri 10, 30, 70 ve 120 cm toprak derinliklerine yerleştirilmiştir. SM sensörleri, 15 dakika aralıklarla veri kaydedecek şekilde programlanmış; SM verileri ile meteoroloji istasyonunda senkronize olarak gözlenen yağış verileri zaman serisi olarak veri tabanına kaydedilmiştir. Bahçeye su verilme tarihleri ve verilen sulama suyu miktarları çiftçinin tuttuğu kayıtlardan alınmıştır. Gözlenen hacimsel su içeriği verileri kullanılarak 120 cm’deki toplam su miktarı (mm/120 cm) hesaplanmıştır. Toprak profilinde toplam su miktarındaki zamansal değişimler irdelenerek bahçenin sulanma tarihleri saptanabilmiş, bu tarihler çiftlik kayıtları ile doğrulanmıştır. Sulamanın olmadığı dönemlerde toprak suyundaki değişimler ise yağış miktarı ile ilişkilendirilmiş; profildeki toprak suyu artım veya eksilmelerinden yararlanılarak greyfurt bitkisinin su tüketim hızı belirlenmiştir. Ayrıca, toprak profili su içeriği serilerinden, çiftçinin doğru zamanda ve yeterli miktarda sulama yapıp yapmadığı da tespit edilmiştir. Toprak su içeriğindeki değişimler izlenerek sulama zamanının belirlenebileceği, uygulanan sulama suyu miktarının yeterliliğine karar verilebileceği ve etkin yağış miktarının saptanabileceği sonucuna varılmıştır. Toprak su içeriği verilerinin “telemetri sistemi” ile hızlı, etkin ve interaktif olarak kullanıcıların hizmetine sunulabileceği; dolayısıyla, tarımsal havzalarda sulama suyu tasarrufunda bir araç olarak kullanılabileceği ortaya konulmuştur.