Akademik Veri Yönetim Sistemi
TURKISH STUDIES, cilt.11, sa.21, ss.749-800, 2016 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, İslami döneme ait Uygur harfli Türkçe bir metin olan Kutadgu Bilig'in Viyana (Herat) nüshasının 1580- 2580 beyitleri arasındaki bölümünün imla özellikleri tespit edilmiş, bu özellikler Kutadgu Bilig'in Arap harfli nüshalarıyla karşılaştırılmıştır. Bunun yanında, örnek teşkil etmesi açısından, İslami döneme ait diğer Uygur harfli Türkçe metinlerden biri olan “Uygur Harfli Rızvan Şah ile Ruh- Afza Hikayesi”, Kutadgu Bilig’in Viyana (Herat) nüshasıyla karşılaştırılmıştır. Bu çalışma Kutadgu Bilig'in imla özelliğini ortaya koymakla birlikte, alıntı kelimeler açısından Uygur harflerinin imlasıyla, Arap harflerinin imlasını karşılaştırabilme imkanı vermekte, bu açıdan kaynaklar üzerinde çalışacak araştırıcılara da zengin malzeme sunmaktadır. Çalışma; eserlerin yazımında müstensihin tasarrufu ne kadardır, müstensih hiç bulunmadan, olduğu gibi mi kopya eder, yoksa birtakım müdahalelerde bulunarak kendi dil özellikleri ile mi yazar, buna göre müstensihin döneminin dili yazmaya karışır mı, istinsah metinleri müstensihler tarafından hangi kurala göre okunmuştur, bu metinlerde alıntı kelimelerin imlasında telaffuz mu esas alınmıştır, yoksa özgün imlaya mı bağlı kalınmıştır, Arapça ve Farsça bilgisi, metinler okunurken kullanılmış mıdır, Arap alfabesi yanında Uygur alfabesinin kullanılması, Uygur harfli metinlerin okuma kolaylığı sağlaması ile ilişkili midir, Uygur harfli metinlerin imlasında Arap imla geleneğinin etkisi nedir, Klasik Uygurcada yaygın olarak kullanılan ve ünlüsü yazılmayan sözcüklerin durumu nedir, yazımdan müstensihin bağlı bulunduğu boyu öğrenebilir miyiz vb. soruların cevaplanmasını sağlayacak, ayrıca istinsah tarihi belli olmayan metinlerin tarihlendirilmesine de yardım edecektir.
In this study, the characteristics of the fragment between the couplets of 1580-2580 of the Vienna copy of Kutadgu Bilig, a Uighur-lit text belonging to the Islamic period, were determined and compared with the Arabic letters of Kutadgu Bilig, One of the alphabetical texts, "Uyghur Letter Rizvan Shah and Ruh-Afza Hikayesi", was compared with the copy of Kutadgu Bilig's Vienna. In addition to revealing the imitation characteristic of Kutadgu Bilig, this study gives the opportunity to compare the imitation of the Arabic letters with the imitation of the Uighur letters in terms of the quotations, and also presents the rich material with the researchers who will work on the sources. Work; How long have you been able to save the manuscripts in the writing of the works, whether they are copied as they were, or are they found in some interventions with their own language features, according to which the period of writing is confused with the writing of the language, the texts of the excerpts are read according to the rules, Is Arabic and Persian knowledge used when reading the texts, is it related to the use of Uighur alphabet besides Arabic alphabet, Uighur alphabet texts are easy to read, what is the effect of Arabic bookmarking on Uighur lettered texts, Could we learn the state of the words commonly used in classical Uighur and not written in celebrity, the size of the writer to whom the writer is attached, and so on. It will also help to answer the questions and also help to dated the texts that have no date of imputation.