Termik santrallerinin peyzaj çeşitliliği üzerindeki etkilerinin matematiksel olarak ifade edilmesi Yeniköy-Kemerköy Termik Santrali örneği


Creative Commons License

Karagöz E. D., UNLUKAPLAN Y.

Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, cilt.39, sa.1, ss.151-160, 2023 (SCI-Expanded) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 39 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.17341/gazimmfd.1162809
  • Dergi Adı: Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED), Scopus, Academic Search Premier, Art Source, Compendex, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.151-160
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Peyzajların insan faaliyetlerine bağı olarak değişiminin incelenmesi ve bu değişimin faaliyetle ilişkilendirilmesi doğru plan kararları alınması için önemlidir. Bu çalışmada termik santrali gibi çevreye ciddi zararlar veren bir faaliyetin öncelikle 1990-2018 yılları arasında CORINE Arazi Örtüsü/Alan Kullanımlarında (AÖ/AK) sınıfları kullanılarak nasıl bir değişime neden olduğu ortaya konulmuştur. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli ArcGIS 10.6.1 programı ile yapılan değişim tespiti neticesinde AÖ/AK sınıfları arasındaki değişim ve dönüşüm incelenmiştir. Bu değişimin peyzaj çeşitliliğini nasıl etkilediği de matematiksel olarak çeşitlilik endeksleri aracılığıyla ifade edilerek, ölçmenin peyzaj yönetimindeki etkisi tartışılmıştır. Bu bağlamda çalışma alanı olarak seçilen ve ekolojik bir sınır olarak kabul edilen alt havza sınırı içinde Yeniköy-Kemerköy Termik santralinin bütün birimlerini bulundurmaktadır. Bir alt havza ve bir ayrı havza olmak üzere toplam iki mikro havzadan oluşan çalışma alanının peyzaj tipleri 2018 tarihli CORINE AÖ/AK sınıfları ve Orman Meşçere tipleri ile belirlenmiştir. Belirlenen peyzaj tiplerinin birim sayıları ve alan büyüklükleri göz önünde bulundurularak çeşitlilik endeksleri hesaplanmıştır. Hesaplanan Shannon ve Simpson Çeşitlilik Endekslerine göre alanın çeşitliliği hem tüm alan genelinde hem de mikro havzalar bazında yüksek çıkmıştır. Bu yüksek çeşitliliğin beklenen anlamda ekolojik zenginliği içeren bir çeşitlilik olmadığı ve faaliyetin neden olduğu parçalanmanın bir sonucu olduğu çalışmanın sonuçlar kısmında tartışılmıştır.
Studying the landscape change depending on human activities and associating this change with activity is important for making the appropriate planning decisions. In this study, it was aimed to determine how an activity that seriously damages to the environment, such as a thermal power plant, causes a change in CORINE Land Cover/Land Uses (LC/LU ) classes between 1990 and 2018. In this context, it has all the units of the Yeniköy-Kemerköy Thermal power plant within the lower basin boundary, which has been selected as the study area and is considered an ecological boundary. The landscape types of the study area, which consists of a total of two micro-catchments, a sub-basin and a separate basin, were determined by the 2018 CORINE LC/LU classes and Forest Stand types. As a result of the change detection carried out with the ArcGIS 10.6.1 program, supported by Geographic Information Systems (GIS), the change and transformation between LC/LU classes were examined. Diversity indices were calculated by considering the number of units and area sizes of the determined landscape types. The effect of such measurements on landscape management has been discussed by mathematically demonstrating how this change affects landscape diversity through diversity indices. According to the calculated Shannon and Simpson Diversity Indices, the diversity of the area is high both in the whole area and in the micro-catchment’s basis. It has been discussed in the results section of the study that this high diversity is not a diversity that includes ecological richness in the expected sense and that it is a result of fragmentation caused by the activity.