Fransızca Öğrencilerinin Nesne İlgi Tümcelerinde Dilbilgisel Zaman Seçimi


Creative Commons License

Mavaşoğlu M.

Uluslararası PEGEM Eğitim Kongresi (IPCEDU-2020), Diyarbakır, Türkiye, 16 - 19 Eylül 2020, ss.1021-1026

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Diyarbakır
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1021-1026
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

         Bu çalışma, Fransızca öğrencilerinin Türkçeden Fransızcaya çeviri işlemlerinde Türkçe nesne ilgi tümcelerinde yer alan yantümce ve anatümcelerdeki eylemlerin dilbilgisel zamanını ne ölçüde farklı yorumlayabildiğini göstermeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Fransız Dili Eğitimi, Fransızca Mütercim-Tercümanlık ve Fransız Dili ve Edebiyatı bölümlerinde lisans düzeyinin birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarında öğrenim görmekte olan 89 öğrenciye Türkçeden Fransızcaya tümce çevirisi görevi verilmiştir. Çeviri görevindeki ilgi tümcelerinin dilbilgisel zamanları; yantümce ve anatümce zamanı geniş zaman; yantümce zamanı geniş zaman, anatümce zamanı geçmiş zaman; yantümce zamanı geçmiş zaman, anatümce zamanı geniş zaman ve hem yantümce hem de anatümce zamanı geçmiş zaman olarak düzenlenmiştir. Çeviri görevindeki ilgi tümceleri zaman belirteçleri olmaksızın verilmiş, böylece katılımcıların örtük olan dilbilgisel zamanı nasıl algıladıkları konusunda bilgi edinilmeye çalışılmıştır. Bulgular Fransızca öğrencilerinin Türkçeden Fransızcaya ilgi tümceleri çevirilerinde belirgin bir geniş zaman baskınlığı olduğunu ortaya koymuştur. Bu baskınlık; a) Türkçe nesne ilgi tümcelerinde eylemlerin  -Dık sonekini alarak adlaştıklarında dilbilgisel zaman gösterme özelliklerini yitirmeleri, b) öğrencilerin, birleşik bir zaman olan geçmiş zaman (passé composé) yerine, kullanımı daha kolay olduğu için, birleşik olmayan (non-composé) geniş zamanı (présent) yeğleme olasılıkları, c) présent’ın varsayılan dilbilgisel zaman özelliği sunması ve d) Fransızca öğrencilerine Fransızca ilgi adılları ve ilgi tümceleri öğretilirken yalından karmaşığa ilkesi uyarınca genellikle, temel dilbilgisel zaman olan présent içeren tümce örneklerine ağırlık verilmesi ile ilişkilendirilmiştir.   

         This study aims to show how differently French language students interpret verbs in Turkish object relative sentences in the translation process into French. Students in first, second, third and fourth years (N= 89) from French Language Teaching, French Translation and Interpreting and French Language and Literature departments were given a translation task from Turkish into French. In the translation task, some sentences had présent in both subordinate and main clauses; some sentences had présent in subordinate clauses and passé composé/imparfait in main clauses; some sentences had passé composé/imparfait in subordinate clauses and présent in main clauses and some sentences had composé/imparfait in both subordinate and main clauses. Sentences in the translation task were given without time adverbs, so that information was obtained about how the participants perceived implicit tense. Results revealed that there was a distinct dominance of présent in French students' translation of Turkish object relative sentences into French. This dominance can be related to a) verbs in Turkish object relative clauses do not display tense distinctions when they become nominalized by taking the      -Dık suffix, b) the possibilities of students to prefer présent to passé composé because the former is easier with its non-compound form whereas the latter, as its very name signifies, has a compound form, c) présent is considered as default tense and finally d) based on the simple to complex principle, the basic tense, présent, is usually emphasized while teaching French students about relative pronouns and clauses.