Panik Bozuklukta Çocukluk Çağı Travmaları ile Disosiyatif Belirtiler Arasındaki İlişkide Aleksitiminin Aracı Rolü


Creative Commons License

Kocatepe U., çakmak s.

AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, cilt.11, sa.2, ss.347-372, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.31682/ayna.1344919
  • Dergi Adı: AYNA Klinik Psikoloji Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.347-372
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Disosiyatif belirtiler ayrı bir klinik tanı kümesini karşılamaksızın hem klinik olmayan örneklemde hem de birçok psikiyatrik bozuklukta kendini gösterebilmektedir. Bu belirtiler panik bozukluğun klinik seyrini olumsuz etkilemekle birlikte farmakolojik ve psikoterapötik tedavi girişimlerine verilen cevabı güçleştirmektedir. Disosiyatif yaşantıların erken dönem travmalarla olan güçlü ilişkisi ve olumsuz yüklü duygularla maladaptif bir baş etme stratejisi olabileceğinden yola çıkarak bu çalışma panik bozukluk tanılı bireylerde erken dönemde yaşanan travmalarla disosiyatif belirtiler arasındaki ilişkide aleksitiminin aracılık rolünü test etmeyi amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmaya bir başka psikiyatrik eş tanısı olmayan panik bozukluk tanısı konulan, 20-50 yaş aralığında (35,71±11,02), 87 bireye (56 kadın, 31 erkek) Demografik Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Disosiyatif Yaşantılar Ölçeği ve Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAS-20) uygulanmıştır. Veriler SPSS 21 programı ve PROCESS makro eklentisi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular aleksitiminin duyguları tanımada güçlük alt boyutunun cinsel istismar dışındaki tüm çocukluk çağı travmaları alt boyutları ile disosiyatif belirtiler arasındaki ilişkilere aracılık ettiğini göstermiştir. Çalışmanın sonuçları disosiyatif belirtiler deneyimleyen panik bozukluk olgularında erken dönem travmaların ve duyguların işlemlenmesi süreçlerinin göz önünde bulundurulmasının altını çizer niteliktedir.
Dissociative symptoms can be observed in non-clinical populations and various clinical cases without meeting the criteria for a distinct clinical diagnosis. These symptoms are associated with poor prognosis and poor response to both pharmacological and psychotherapeutic interventions in panic disorder. As dissociative experiences have strong relationships with early traumas and those experiences can be considered as a maladaptive coping strategy with negativelyloaded emotions, this study aimed to test the mediating role of alexithymia on the relationship between childhood traumas and dissociative symptoms. Through those purposes, 87 participants (56 female, 31 male) aged between 20-50 (35,71±11,02) who were diagnosed with panic disorder, had no comorbid psychiatric disorderswere volunteered and administered Demographic Information Form, Dissociative Experiences Scale, Childhood Trauma Questionnaire and Toronto Alexithymia Scale (TAS-20). Data was analyzed usingthe SPSS 21 program and PROCESS macro plugin. The findings showed that the difficulty in identifying the feelings sub-dimension of alexithymia mediated the relationships between all childhood trauma sub-dimensions, except for sexual abuse and dissociative symptoms. The results underlined the importance of considering unresolved early traumas and processing emotions with panic-disordered patients presenting dissociativesymptoms in clinical settings.