Multipl skleroz, merkezi sinir sisteminde inflamasyon, demiyelinizasyon ve nörodejenerasyonla karakterize nörolojik bir hastalıktır. Bu çalışma, Multipl sklerozlu bireylerde yorgunluk düzeylerine göre öz bakım gücünün yaşam kalitesi üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamıştır. Kesitsel olarak yürütülen çalışma 77 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir.Katılımcıların yaş ortalaması 41.48±9.59 yıl olup %66.2’si kadındır. Katılımcıların yorgunluk şiddeti ortalaması 3.86±2.4 olarak bulunmuş; %49.4’ünün anlamlı düzeyde yorgunluk yaşadığı (≥4) belirlenmiştir. Öz bakım gücü ortalaması 80.01±16.45 puan olarak saptanmıştır. Multipl Skleroz Yaşam Kalitesi Ölçeği alt ölçeklerinden bilişsel fiziksel sağlık için 42.15±18.57, bilişsel zihinsel sağlık için 44.25±19.44 puan elde edilmiştir. Çoklu regresyon analizleri öz bakım gücünün, hem bilişsel fiziksel sağlık hem de bilişsel zihinsel sağlık üzerinde anlamlı bir etkisi olduğunu göstermiştir. Ancak yorgunluk şiddeti bu sonuçlar üzerinde anlamlı bir etki göstermemiştir. Öz bakım gücü, bilişsel zihinsel sağlık varyansının %24.9’unu, bilişsel fiziksel sağlık varyansının ise %21.8’ini açıklamış olup, öz bakım gücünün yorgunluk şiddetinden daha etkili olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda, katılımcıların yaklaşık yarısının belirgin bir yorgunluk yaşadığı, öz bakım güçlerinin orta düzeyde olduğu ve yaşam kalitelerinin bilişsel fiziksel sağlık ve bilişsel zihinsel sağlık alanlarında orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, öz bakım gücü geliştikçe, hem bilişsel fiziksel sağlık hem de bilişsel zihinsel sağlık alanlarında buna paralel bir iyileşme olduğu, öz bakım gücünün yaşam kalitesini şekillendirmede önemli bir rol oynayabileceği ortaya konmuştur.
Multiple sclerosis is a neurological disorder characterized by inflammation, demyelination, and neurodegeneration in the central nervous system. This study aimed to examine the impact of self-care agency on the quality of life in individuals with Multiple sclerosis according to their fatigue levels. A cross-sectional study was conducted with 77 participants.The mean age of the participants was 41.48±9.59 years, and 66.2% were women. The average fatigue severity was 3.86±2.4, with 49.4% of participants experiencing significant fatigue (≥4). The mean self-care agency score was 80.01±16.45. The average scores on the subscales of the Multiple Sclerosis Quality of Life Scale were 42.15±18.57 for cognitive physical health and 44.25±19.44 for cognitive mental health. Multiple regression analyses showed that self-care agency had a significant effect on both cognitive physical, and mental health. However, fatigue severity did not have a significant effect on these outcomes. Self-care agency explained a more significant portion of the variance in cognitive mental health (24.9%) than in cognitive physical health (21.8%), highlighting its more substantial role than fatigue severity. As a result of the study, it was found that approximately half of the participants experienced significant fatigue, their self-care agency was at a moderate level, and their quality of life was moderate in both cognitive physical health and cognitive mental health domains. The study revealed that as self-care agency improves, there is a parallel improvement in cognitive physical health and cognitive mental health domains, and that self-care agency can play an essential role in shaping the quality of life.
