Performans esaslı bütçe sisteminden program bazlı performans bütçe sistemine geçiş: yeni bütçe sistemi ile hedeflenenler


Creative Commons License

Ergen Z.

Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.14, no.1, pp.280-302, 2021 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

Kamu bütçesi devletin en vazgeçilmez mali araçlarından biridir. Bu mali araç gerektiğinde maliye politikasının yönlendirilmesinde ve devletin asli fonksiyonu olan kamusal malların temininde, gerektiğinde de sosyal politikalar ve transfer ödemeleri ile vatandaşların refahını arttırılmasında kullanılır. Kamu bütçelerini özel bütçelerden farklı kılan onun yasa hükmünde olma özelliğidir. Sadece kendisinin yasa hükmünde olmasından ayrı, bütçenim düzenlenme ve uygulanma esasları da yasalarla düzenlenmiştir. Ancak tüm bunların dışında kamu bütçeleri teknik belgelerdir ve bu belgelerin belirli bir sistem içinde hazırlanması gerekir. Bütçe sistemleri birçok ülkede tarihsel süreç içerisinde revize edilmiş yeni bütçe sistemleri devreye sokulmuştur. Çok uzun bir dönem boyunca hâkim iktisadi düşünce olan Klasik İktisadi Düşünce Sistemi’nin temel felsefelerini benimseyen Klasik (Geleneksel) bütçe sisteminden günümüzde en yaygın olarak uygulanan program bütçe sistemine kadar birçok bütçe sistemi kamu mali yönetiminde yer almıştır. Ülkemizde çok uzun yıllar boyunca uygulanan Klasik (Geleneksel) Bütçe Sistemi’nden 1973 yılında Program Bütçe Sistemine geçilmiş ancak çok başarılı bir uygulama süreci gerçekleşmemiştir. 2003 yılında kabul edilen 5018 sayılı KMYKK ile Performans Esaslı Bütçe sistemi uygulanmaya başlamıştır. 2021 yılından itibaren de cari bütçe sistemi terk edilerek yerine yeni bir bütçe sistemi uygulamaya konulacaktır. Bu bağlamda makalemizde geçmişten günümüze bütçe sistemleri incelenerek yeni bütçe sistemimizin temel nitelikleri ve bu bütçe sisteminden beklentiler analiz edilmeye çalışılacaktır.