Bu çalışmada cumhuriyetten günümüze Türk şarapçılığının mevcut durumu incelenmiş ve sektörün gelişimini sınırlayan sorunlar ve çözüm önerileri verilmiştir. Şarap üzümden üretilen ve üzümün değerlendirilme şekilleri içerisinde katma değeri en yüksek olan üründür. Üzüm Türkiye’de en çok üretilen meyvedir. Dünya bağcı ülkelerinde üzüm üretiminin büyük bir kısmı şaraba işlenip ihracatta dahil önemli katma değer yaratılırken ülkemizde şaraba işlenen üzüm miktarı çok düşük olup bu büyük potansiyelden yeterince yararlanılmamaktadır. Ülkemizde son verilere göre 174 şarap işletmesinde 82 milyon litre şarap üretilmektedir. Son yıllarda şarap üretiminde artış olsa da üretim potansiyeli dikkate alındığında bu miktar yeterli düzeyde değildir. Şarap sektöründe kapasite kullanım oranı %50 civarındadır. Her şeye rağmen son yıllarda butik şarap sektörünün gelişmesi sektöre canlılık getirmiş, bu sektörün gelişmesiyle birlikte kalite artmış, pazar büyümüştür. Öte yandan önoturizmde kayda değer gelişmeler yaşanmıştır. Sektör doğru politikalarla desteklenir ve önü açılırsa sektörün başta ihracat, turizm ve kırsal kalkınma ile olmak üzere ülke ekonomisine katkı potansiyeli yüksektir. Vergilendirme, tanıtım, reklam ve e-ticaret yasağı sektörün gelişiminin önündeki temel sorunlardır. Bunlarla birlikte teknik mevzuat, Ar-Ge altyapısı, araştırma enstitüsü yetersizliği ve coğrafi işaret esaslı kalite sınıflandırmasının halen yapılmaması önemli eksiklikler olarak görülmektedir.
This research looks at the state of the Turkish wine sector from the beginning of the republic to the present day, identifying the limitations to the sector’s growth and proposing potential remedies. Wine is the grape-derived product with the greatest added value among the grape-based products evaluated. The grape is the most abundant fruit cultivated in Türkiye. While the majority of grape output in the world’s grape-producing countries is processed into wine and generates significant added value, including for exports, the amount of grapes processed into wine in our country is extremely low, and this enormous potential is not utilized. The most recent statistics indicate that 178 wineries in Türkiye produced 82 million liters of wine. Wine output has been rising in recent years, but despite this growth it is still below what could be accomplished. The wine industry has a capacity utilization rate of around 51%. Despite this, the industry has been brought vitality by the growth of the boutique wine sector in recent years. With the growth of this sector, both the quality and the market have improved. On the other hand, oenotourism has experienced considerable growth. If given the proper policy backing, the sector has the potential to significantly boost the national economy through exports, tourism, and rural development. Taxation, marketing, advertising, and the prohibition of e-commerce are the key obstacles to the growth of the industry. Furthermore, legislation, a lack of R&D, research institutes, and the absence of a geographical indications system for quality classification are significant shortcomings.
