Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Doğu Dilleri Dergisi, cilt.6, sa.2, ss.108-117, 2021 (Hakemli Dergi)
Yirminci yüzyılın başlarında yazın
hayatına başladığı bilinen Premçand, Hindī ve Urdu edebiyatında modern öykünün
ve toplumcu gerçekçiliğin en önemli temsilcilerinden biri olması sebebiyle
Hindistan başta olmak üzere dünya genelinde pek çok akademik çalışmaya konu
olmuştur. Onun bütün öyküleri Mānsarovar adlı sekiz ciltlik öykü derlemesinde
toplanmıştır. Premçand’ın öyküleri üzerinden Hint kültürünü anlamaya yönelik
olan bu çalışmanın temel amacı öykülerde geçen beylik motifleri gün yüzüne
çıkarmaktır. Edebiyatta “motif” çalışması metin incelemelerinde kullanılan en
yaygın edebȋ tekniklerden biridir. Edebȋ eserlerde yinelenen motifler eserin
kurgusunu güçlendirmek amacıyla yazarlar tarafından bilinçli bir şekilde
kullanılmaktadır. Bu çalışmada Aytaç’ın “beylik motif” tanımı üzerinden ve
Richard ve Leavis’in “pratik eleştiri” düşüncesinden hareketle ortaya çıkan
“yakın okuma” yöntemi kullanılmıştır. Premçand’ın öyküleri incelendiğinde onun bir
öyküsünün bile birden fazla motif içerdiği görülebilir. Aynı zamanda bu
çalışmada Premçand’ın öyküleri karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve beylik
motif bağlamında birtakım benzer noktalara da değinilmiştir. Premçand
öykülerinde genellikle geleneksel aile motifine yer vermiştir. Bu geleneksel
ailede kadın karakterler nezaketli, hoşgörülü, mütevazı, kocasına ve ailesine
hizmet eden; fedakâr ve vefakâr karakterler olarak resmedilmiştir. Öykülerinde içinde yaşadığı toplumun
özelliklerini ustaca aktaran Premçand’ın öyküleri bu makalede özellikle başlık
parası, geniş aile, gelin-kaynana ya da gelin-kayınbirader çatışması ve
istenmeyen kız çocuğu beylik motifleri çerçevesinde ele alınmıştır.
Premchand, known to have started
his literary career in the early twentieth century, has been the subject of many
academic studies around the world, especially in India, as it is one of the
most important representatives of modern story and social realism in Hindī and
Urdu literature. All his stories have been collected in an eight-volume
collection of short stories called Mānsarovar. The main purpose of this study,
which aims to understand Indian culture through the stories of Premchand, is to
reveal the common motifs in the stories. ‘Motif’ study in literature is one of
the most common literary techniques used in text analysis. Recurring motifs in
literary works are used consciously by the authors to strengthen the fiction of
the work. In this study, the "close reading" method, which emerged
from Richard and Leavis's "practical criticism" and Aytac's
definition of "common motif" was used. When Premchand's stories are
examined, it can be seen that even one of his stories contains more than one
motif. At the same time, in this study, the stories of Premchand were examined
comparatively and some similar points were also mentioned in the context of the
common motif. Premchand usually included the traditional family motif in his
stories. In this traditional family, the female characters are kind, tolerant,
modest, serving their husband and family; portrayed as self-sacrificing and
loyal characters. Premchand, who skillfully conveys the characteristics of the
society he lives in, in his stories, are discussed in this article, especially in
terms of dowry system, extended family, bride and mother-in-law or bride-in-law
conflict, and unwanted daughter motifs.