Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Filoloji Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 18 - 20 Nisan 2019, ss.117-122
Asıl işlevi haber verme, duyurma olan gazeteler bu işlevlerinin yanı sıra; toplumsal, kültürel olayların yakından izlenildiği bir araç olarak oldukça önemli malzemeler içermektedir. II. Dünya Savaşı yıllarında Adana’da çıkan süreli yayınlardan; Türk Sözü, Yeni Adana ve Bugün gazeteleri içerdikleri malzeme ve tarihi bir döneme tanıklık etmeleriyle basın tarihi açısından olduğu kadar Türk edebiyatı için de önemlidirler. Adı geçen süreli yayınlarda Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Abidin Dino, Arif Dino, Turhan Selçuk, Reşat Enis Aygen, Arif Nihat Asya, Attila İlhan, Nurullah Ataç, İlhan Tarus, Cavit Yamaç, Taha Toros, Behçet Kemal Çağlar, Ferit Celal Güven, Nevzat Güven gibi birçok önemli isim yazıları, şiirleri, karikatürleri ve desenleri ile yer almıştır. Savaş gibi toplumsal hayatın merkezine yerleşmiş bir gündemin içinde edebiyat ve sanat faaliyetleri bütün olumsuzluklara rağmen sürmektedir. Savaş yıllarında istekli ya da zorunlu olarak Adana’ya yolu düşmüş sanatçılar ile Ankara, İstanbul gibi merkezlerde yaşamalarına rağmen bir şekilde taşrayla, Adana’yla temaslarını sürdüren sanatçılar anılan süreli yayınlar aracılığıyla okuyucularıyla buluşmuşlardır. Bu sanatçılarımıza ait pek çoğu henüz kitaplaşmamış edebî ürünler incelendiğinde anılan süreli yayınların “yerel” olmalarına rağmen ulusal çapta bir değere sahip olmalarında bu isimlerin katkıları da göz ardı edilemez.
Çalışmamız dönemin edebî faaliyetlerini yansıtmakla birlikte bu sanatçıların yer yer unutulmuş olan birçok yazısını/eserini/şiirini de ortaya koymaktadır. Söz konusu yıllar bir yandan sıkıntı, yokluk ve kültürel-sanatsal anlamda kuraklık gibi görünse de bir başka açıdan bakıldığında Türk edebiyatında ve sanat hayatında sonraki dönemin önemli birçok siması Adana’da ya ilk ürünlerini vermekte ya da o ortamda çalışmalarını devam ettirmektedir. Türk Sözü, Yeni Adana ve Bugün gazetelerinin pek çok açıdan bilimsel çalışmalara konu olacak içeriklerinden biri de sanat ve edebiyat başlığıdır. Bu bildiride de II. Dünya Savaşı yıllarında Adana’daki edebî hareketlilik bu süreli yayınlar aracılığıyla izlenmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Yeni Adana, Türk Sözü, Bugün, İkinci Dünya Savaşı, Türk edebiyatı