Akademik Veri Yönetim Sistemi
DİNİ ARAŞTIRMALAR, cilt.18, sa.46, ss.45-65, 2015 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmamızda son dönem Osmanlı İslâm âlimlerinden İsmail Sâdık Kemal’e (ö. 1310/1892) ait Âsâr-ı Kemâl adlı eserde yer alan 1011 hadis çerçevesinde müellifin hadisçiliğini inceledik. Baştan sona Rasûlullah’a (s.a.) karşı oldukça saygı dolu ifadelerle bezenmiş bu eserinde yazar, çeşitli hadis kaynaklarından derlediği hadisleri Osmanlı Türkçesi ile manzum bir şekilde ve genellikle anlaşılır bir üslûpta tercüme etmiş, zaman zaman da kısa açıklamalar yapmakla yetinmiştir. Esere alınan 1011 hadisten yaklaşık % 86’sının sahâbî ravileri kaydedilmemiştir. Bu hayli yüksek bir orandır. Geriye kalan % 14’lük kısımda ise 44 farklı sahâbîden gelen 136 rivâyetin râvîleri verilmiştir. Kendilerinden en çok hadis nakledilen sahâbîlerin çoğunluğunun Ebû Hüreyre, Enes b. Mâlik, Abdullah b. Ömer, Hz. Âişe, Câbir b. Abdillah, Ebû Sa?îd el-Hudrî, Abdullah b. Mes?ûd ve Abdullah b. Abbas gibi “müksirûn”dan olması dikkat çekicidir. Yazar eseri daha fazla uzatmamak için senedleri vermediğini dile getirmiştir. Görebildiğimiz kadarıyla rivâyetler arasında sahih kaynaklardan derlenmiş ve kolaylıkla amel edilebilir hadisler çoğunlukta olmakla birlikte durumu oldukça şüpheli haberler de vardır. Bunlar hakkında yazar herhangi bir değerlendirme yapma ihtiyacı hissetmemiştir. Bize göre esere alınan hadis sayısının 1011 gibi oldukça kabarık bir rakam olması, hem okumayı hem de onlardan istifadeyi zorlaştırmıştır.
Anahtar kelimeler: İsmail Sâdık Kemal, Âsâr-ı Kemâl, kırk hadis, hadis, sünnet, Osmanlı Türkçesi, sahâbe/sahâbî, Düğümlü Baba Zaviyesi
In our study, we have examined Ismail Sadik Kemal (one of the Ottoman Islamic scholars (d. 1310/1892) in the last period) as a muhaddith in the frame of 1011 hadiths in his Asâr-i Kemâl. In this book that is decorated with very respectful expressions for the Last Prophet Muhammad (pbuh.) from start to finish, the author has translated the hadiths were compiled from various Hadith sources into Ottoman Turkish in the form of poetry and generally in an understood stylistic and has contented sometimes with brief descriptions. Companion narrators of about 86% in 1011 hadiths in the book are not registered. This is a very high rate. And 136 rawis of narrative from the 44 different Companions in the remaining 14% of the parts are registered. It is interesting to note that the Companions of the hadiths are from the mukthirun (seven/eight companions of the Prophet who narrated more than one thousand hadiths) like Abu Hurayra, Anas b. Malik, Abdullah b. Umar, Aisha, Jabir b. Abdullah, Abu Said al-Khudri, Abdullah b. Mas?ud and Abdullah b. Abbas. The author stated that he has not write the isnads of the hadiths to not to be so long. As we have seen, although the hadiths compiled from the sahih/authentic hadith sources and easily applied are the majority, there are also quite questionable narratives in the hadiths. The author has not felt a necessity to make an assessment about them. According to us, the existence of too many hadiths such as 1000 number in the book made it difficult for both the reading and benefit of them.
Keywords: Ismail Sadik Kemal, Âsâr-i Kemâl, forty hadiths, hadith, Sunnah, Ottoman Turkish, sahaba (Companions), Zawiya of Dugumlu Baba