Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sinema ve Felsefe Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 9 - 11 Aralık 2022, ss.73, (Özet Bildiri)
Özet
Levinas açısından öteki benliği aşan yapısıyla kendisini gösterirken kimlikler, öze dair bir şey söylemez ve kaçınılamaz olmasıyla ötekine karşı sorumluluğu zorunlu kılar. Yani Levinas’ta etiğin temelini başkasının yüzüyle karşı karşıya gelmek oluşturur. Bu anlamıyla sinemanın bazı anları ötekiyle karşılaşma olarak da düşünülebilir. Sinematografik imgenin çeşitliliği ve organize oluşu bu karşılaşma anlarının farklı kompozisyonlarını da mümkün kılar.
Bu çalışmada incelenecek olan Söz (Luc & Jean-Pierre Dardenne, 1996, La Promesse) ve İki Şafak Arasında (2021, Selman Nacar) filmleri tematik bağlamda benzer etik dilemmaları konu edinmektedir. Bu dilemmalar filmlerde ötekine karşı sorumluluk ile kendini göstermektedir. İki filmi de ana karakterlerinin ötekiyle karşılaşma anı, yaşanan olay çerçevesinde öteki ile nasıl ilişkilendikleri ve sorumluluğun nasıl belirdiği, açığa çıkan sorumluluk vurgusu Levinas etiğinin temel kalkış noktasıyla ilişkilendirilebilir. Özü itibariyle birbirine oldukça yakın duran bu iki filmin sinematografik özellikleri ise birbirinden oldukça farklıdır. Genel anlamda “Söz” daha yoğun ve yüksek ritimli bir sinematografiye sahipken “İki Şafak Arasında” aynı temayı daha mesafeli ve ağır bir ritimle işler. Bu durum karakterle oluşabilecek bağı da etkileyebilir. Levinasçı anlamda Ben ve Öteki olanın yorumlanması tam da bu noktada filmin karakterleriyle kurulacak ilişkilerle ve dolayısıyla sinematografik farklılıklarla oldukça ilişkilidir. Bu, yönetmenlerin farklı estetik dillere sahip olması ile açıklanabilse de farklılıkların analizi sinemanın imgesel varyasyonlarının anlaşılabilmesi bağlamında önem teşkil eder. Çalışmada her iki fil Levinas felsefesi bağlamında ele alınacak ve sinematografik yönleri videografik analiz yöntemiyle kurgu programı üzerinde incelenecektir. Filmlerden seçilen imgeler bölünmüş çerçeve aracılığıyla yan yana getirilerek farklılıkları sorgulanacak ve Levinas felsefesi bağlamında tartışılacaktır. Bu yöntemle elde edilen değerlendirmeler video deneme olarak kompoze edilecek ve sunulacaktır
Anahtar Kelimeler: Levinas, Etik, Sorumluluk, Öteki, Söz, İki Şafak Arasında, Video-Deneme.