Bütçe ve Demokrasi İlişkisinde Yeni Bir Anlayış: Mali Demokrasi


AKÇA H., YURDADOĞ V., Bozatlı O.

2nd International Congress Turkic World on Education Sciences and Social Sciences / 2. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi, Düzenleme Kurulu Üyesi, Antalya, Türkiye, 7 - 08 Aralık 2018, cilt.6, ss.319-325

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 6
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.319-325
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bütçe ve Demokrasi İlişkisinde Yeni Bir Anlayış: Mali Demokrasi 

Öz

Tarihsel süreç içerisinde demokrasinin gelişiminde önemli bir role sahip olan devlet bütçesi, bugün de demokratik sürecin işlevi ve işleyişi ile ilgili olarak temel yapı taşlarından biridir. Günümüzde çoğunlukla uygulanan sistem olan temsili demokrasilerde bütçe hakkı, halk tarafından seçilen yürütme organına izin ve yetki verilerek temsili olarak devredilmektedir. Ancak son yıllarda temsili demokrasinin getirdiği dezavantajlar da göz önünde bulundurulduğundan farklı bütçeleme anlayışları ön plana çıkmaktadır. Özellikle son yıllarda bütçeleme anlayışında katılımcı, cinsiyetçi, sosyal ve vatandaş odaklı bütçeleme gibi farklı anlayışlar bir nevi demokratiklik derecesini arttırması nedeniyle ileri sürülmektedir. Ayrıca bahsi geçen bütçe yaklaşımlarından farklı ve kapsayıcı bir gösterge olarak mali demokrasi kavramı ortaya atılmıştır. Henüz tam anlamıyla net bir tanımı yapılamayan mali demokrasi kavramı özellikle ülkelerin kendi yapısal şartlarına göre farklı bir şekilde değerlendirebilecek temel niteliklere sahiptir. Bütçenin temsili demokrasilerde meclis tarafından kabul edilmesinde isteğe bağlı ve zorunlu harcamalar olarak ikili bir ayrım öneren mali demokrasi, seçilmiş yürütme organlarının ne kadar esnekliğe sahip olduğunu tespit etmeye çalışmaktadır. Bu esneklik ise “Mali Demokrasi Endeksi” ile ölçülmeye çalışılmaktadır. Bu endeks neticesinde ülkelerin kamu maliyesi sahasında ne kadar hareket kabiliyetine sahip oldukları ya da olmadıkları ortaya koyularak halkın isteklerine ne ölçüde cevap verebileceği tartışılmaktadır. Ayrıca özellikle son yıllarda küreselleşme ile artan vergi rekabetinin mali demokrasiyi olumlu veya olumsuz yönde etkileyip etkilemediği konusuna da değinilerek çalışma neticelendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Mali Demokrasi, Bütçe, Demokrasi, Vergi Rekabeti

A New Approach To The Relationship Between Budget And Democracy: Fiscal Democracy

Abstract

The budgets, which play an important role in the development of democracy in the historical process, are one of the building blocks of the functioning and functioning of the democratic process. In representative democracies, which are mostly implemented today, the right of the budget is transferred to the executive body elected by the people. However, since the disadvantages of representative democracy have been taken into consideration in recent years, different budgeting approaches have come to the fore. Especially in recent years, different approaches such as participatory budgeting, gender budgeting, social budgeting and citizen-centered budgeting have been proposed because of their efforts to increase the degree of democratization. In addition, the concept of Fiscal Democracy has been introduced as a distinct and inclusive indicator of the aforementioned budgetary approaches. The concept of Fiscal Democracy, which is not yet fully defined, has the basic qualities that can be considered especially according to the structural conditions of the countries. The financial democracy, which proposes a double distinction as optional and compulsory expenditures in the voting of the budget by the representative assemblies, is trying to determine how flexible the elected executive bodies are. This flexibility is measured by the financial Democracy Index. As a result of this index, it is debated to the extent to which the countries can respond to the public's wishes by showing how much they are or are not able to act in the public finance field. In addition, the study will be concluded by referring to whether the tax competition, which has been increasing with globalization in recent years, affects financial democracy positively or negatively.

Keywords: Fiscal Democracy, Budget, Democracy, Tax Competition