4th International Sustainable Development Congress, Antalya, Türkiye, 28 - 31 Ekim 2022, ss.1-10
Enerji
fiyatlarının hızla artması ve iklim krizi ile mücadele için fosil kaynaklı
enerjiler yerine, yenilenebilir enerji kaynaklarına duyulan ilgi artarak devam
etmektedir. Türkiye’de bazı girişimciler güneş enerjisinin kaynak olarak
kullanıldığı enerji kooperatifleri kurmaktadırlar. Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı, son günlerde (Temmuz, 2022) Türkiye’nin güneş enerjisinden elektrik
üretiminde Avrupa’da birinci, dünyada dördüncü sırada olduğunu açıklamıştır.
Bakanlık, Türkiye’de yenilenebilir enerji kurulu gücünün % 54’e yükseldiğini
bildirmiştir.
Bu çalışmada, Türkiye’de
yenilenebilir enerji üretim ve tüketiminin artırılabilmesi için yenilenebilir
enerji kooperatiflerinin önemi tartışılmıştır. Teorik olarak yerel ölçekte
güneş ve rüzgardan enerji üreten kooperatifler çözüm olabilecektir. Bununla
birlikte, her yıl % 8 oranında artan enerji talebini uzun vadede enerji
kooperatifleri ile karşılamak zor olacaktır. Türkiye’de son dönemde hızla artan
enerji fiyatlarına rağmen, Avrupa’da yaygın olarak karşılaşılan enerji
kooperatifçiliği modeli henüz rağbet görmemektedir. Günümüzde sadece 9
kooperatif aktif bir şekilde çalışmaktadır. Türkiye’de enerji üretimine her an
başlayabilecek olan, ancak kurulum aşamasında kalan 41 kooperatif
bulunmaktadır.
Normal koşullarda kooperatiflerin
ortak bir arazide kurdukları güneş veya rüzgar santrallerinden (GES ve RES)
üretilen elektrik şebekeye verilmekte ve şebekeden tüm üyelerine
ulaştırılmaktadır. Mahsuplaşma sonucunda, üretimden fazla kullanılırsa,
üyelerin ödeme yapmakta, enerji artmışsa şebekeye satıştan üyeler gelir elde
etmektedir. Bitişik konutlarda veya organize sanayi bölgelerinde (OSB) üretilen
enerjinin kendi içlerinde kullanılmakta ve dağıtımı yapılabilmektedir.
Günümüzde uluslararası şirketler, iklim krizi ile mücadelelerinde,
sürdürülebilir üretim yapan tedarikçileri tercih ettiklerinden, bu tür
girişimlerin çoğalması gerekmektedir.