Atasözleri, Türk kültürü içerisinde uzun bir zaman dilimi sonucunda edinilen bilgiler ışığında oluşmuş halk edebiyatı ürünleridir. Halkın edindiği tecrübeler atasözlerinin oluşum sürecinde doğrudan rol oynamaktadır. Yaşanılan olayların sonuçlarından elde edilen deneyimlere göre atasözleri meydana gelmiş ve kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze kadar ulaşmıştır. Atasözlerinin temel düşüncesi kendilerinden sonra gelen nesle çeşitli konularda öğütler vermek ve yol gösterici olmaktır. Böylece neslin devamını sağlayacak olan bireyler, atalarının deneyimlerini yansıtan atasözlerinin ışığında bir yaşam sürmektedirler. Atasözleri Türk halk felsefesinin en önemli yapı taşlarından birini meydana getirmektedir. Çünkü atasözleri Türk halkının atalarının duygu ve düşünce dünyasını yansıtmaktadır. Türk insanının yaşantısına dair çeşitli konulardaki birikimleri üzerinde düşünüp fikirler ortaya koymuş ve bu fikirlerini atasözleri vasıtasıyla kalıcı hale getirmiştir.Atasözlerinin hemen hemen her konuda örneklerinin olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın konusunu ise Türkiye Türkçesindeki atasözlerinde yer alan düşman kavramı oluşturmuştur. Düşman ve düşmanlıkla ilgili atasözlerinin sayı bakımından fazlalığı dikkat çektiğinden bu çalışmanın yapılabileceği düşünülmüştür. Çalışmada düşman algısı, atasözlerindeki düşman kavramının özelikleri esas alınarak düşmanlıkla ilgili atasözlerinin tasnif edilmesi ve çözümlenmesi amaçlanmıştır. İçerisinde düşman kelimesinin doğrudan yer aldığı kırk üç adet atasözü tespit edilmiş ve söz konusu atasözleri içeriklerine göre tasnif edilmiştir. Ömer Asım Aksoy’un “Atasözleri Deyimler Sözlüğü I Atasözleri Sözlüğü”, Metin Yurtbaşı’nın “Sınıflandırılmış Atasözleri Sözlüğü” ve Prof. Dr. Özkul Çobanoğlu’nun “Türk Dünyası Atasözleri Sözlüğü”nde Türkiye Türkçesine ait atasözleri incelenmiş ve çalışmada yer alan atasözleri için bu üç kaynak esas alınmıştır. Düşman kelimesinin içerisinde bulunduğu atasözleri bu çalışmanın kapsamını oluşturmuştur. Çalışma kapsamında belirlenen atasözlerinin içerik analizi gerçekleştirilmiştir.
Proverbs are the products of folk literature formed in a long period of Turkish culture. The experiences of the people bring a direct role in the formation process of proverbs. Proverbs have emerged living groups and have survived to the present day by being transferred between generations. In fact, among the main purposes of the proverbs are to give advice and to be a guide, which is done with the variety of that comes after them. Thus, individuals who will ensure the continuation of the generation are required to live a life within the proverbs that separate the experiences of their ancestors. One of the most important uncertainties of Turkish public education of proverbs takes place. Because proverbs reflect the feelings and thoughts of the ancestors of the Turkish people. He put forward ideas by reflecting on his experiences on various subjects related to the life of Turkish people and made these ideas permanent through proverbs.The subject of the study is the perception of the enemy in the proverbs of Turkey. Since the number of proverbs about the enemy and enmity draws attention, it was thought that this study could be done. Forty-three proverbs, which were found to contain the word enemy, were identified and they were classified according to their contents. Ömer Asım Aksoy's " Atasözleri Deyimler Sözlüğü I Atasözleri Sözlüğü", " Sınıflandırılmış Atasözleri Sözlüğü" by Metin Yurtbaşı and Prof. Dr. In Özkul Çobanoğlu's " Türk Dünyası Atasözleri Sözlüğü", proverbs belonging to Turkey Turkish were examined and the proverbs in the content of the word enemy constitute the scope of this study. In this study, it is aimed to classify and analyze the perception of the enemy and proverbs about hostility. Content analysis of the proverbs determined within the scope of the study was carried out.
