Psikolojik Danışman Adaylarının Mesleki ve Kişisel Gelişim Açısından Grupla Psikolojik Danışma Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

13. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Hatay, Türkiye, 4 - 06 Eylül 2020

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Hatay
Basıldığı Ülke: Türkiye
Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Psikolojik danışman adaylarının eğitiminde lisans düzeyindeki her bir dersin, adayların mesleki gelişimlerine etkilerini incelemenin mesleki standartların geliştirilmesine hizmet edeceği, eğitimin değerlendirilmesinde, güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesinde başvurulacak temel kaynaklardan birinin öğrencilerin görüşleri olduğu vurgulanmaktadır (Strauß ve Freyberger, 2009). Ülkemizde Psikolojik Danışma ve Rehberlik lisans eğitiminin standart hale getirilmesi ve programda yer alacak derslerin düzenlenmesine ilişkin çalışmalar son yıllarda hız kazanmıştır. Dolayısıyla yapılan bu çalışmanın program içeriğinin gözden geçirilmesinde katkı sağlayacağı düşünülmüştür.

Araştırmanın çalışma grubu 2018-2019 Bahar Döneminde Grupla Psikolojik Danışma Uygulamaları dersini alan, 49 psikolojik danışman adayından oluşmaktadır. Katılımcıların 18’i erkek, 31’i kadındır. Psikolojik danışman adaylarının grupla psikolojik danışma uygulamaları dersine ilişkin görüşlerini incelemek amacıyla altı açık uçlu soru hazırlanmıştır. Bunlar; 1) Psikolojik danışman adaylarının grupla danışma sürecinde önemli yaşantıları, 2) Grup liderinde gözlenen önemli danışma becerileri, 3) Grupla danışma yaşantılarının psikolojik danışman adaylarının mesleki ve kişisel gelişimlerine katkıları, 4) Grupla psikolojik danışma uygulamalarının diğer lisans derslerinden ayrılan yönleri, 5) Grupla psikolojik danışma sürecindeki olumsuz yaşantılar ve 6) Psikolojik danışman adaylarının sürecin tekrarlanması durumunda neleri daha farklı yapmak istediklerine ilişkin bilgileri içermektedir. Psikolojik danışman adaylarının araştırmanın amacına uygun olarak hazırlanan sorulara verdikleri yanıtlar içerik analizi ile incelenmiştir.

Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara gelindiğinde; psikolojik danışman adayları grupla danışma sürecindeki en önemli yaşantılarını ifade ederken olumlu ve olumsuz olmak üzere iki boyut üzerinde durmuşlardır. Olumlu yaşantıları içinde kendini tanıma, farklı bakış açıları kazanma, deneyim kazanma gibi yaşantılardan bahsederken; olumsuz olarak da anlaşılmama ve sorgulanma gibi yaşantılarından bahsetmişlerdir. Araştırma sonucunda elde edilen bir diğer sonuç grup liderinde gözlenen psikolojik danışma becerileri ile ilgilidir. Psikolojik danışman adayları, grup liderinde etkin dinleme, destek olma ve cesaretlendirme, yansıtma ve model olma gibi danışma süreci için önemli olan beceriler gözlemlediklerini ifade etmişlerdir. Grupla psikolojik danışma yaşantısının aday psikolojik danışmanlara mesleki boyutta neler kazandırdığına ilişkin sonuçlara bakıldığında, katılımcılar grup yönetimi, geribildirim verme, duygulara odaklanabilme gibi beceriler kazandıklarını ifade etmişlerdir. Kişisel gelişim alanında ise grup yaşantısının anı yaşama, önyargılardan kurtulma, problem çözme, kendini kabul gibi katkıları olduğunu belirtmişlerdir. Katılımcılar grupla danışma uygulamalarının diğer lisans derslerine oranla daha değişken bir süreç içerdiğini, yaşantı temelli olduğunu ve bu süreçte daha fazla eğlendiklerini ifade etmişlerdir. Aynı zamanda adaylar, süreçte anlaşılamadıkları ve destek alamadıklarını düşündükleri ve kendilerini ifade etmekte zorlandıkları anlar olduğunu belirtmişlerdir. Son olarak katılımcıların süreçte neleri daha farklı yapmak istediklerine ilişkin görüşleri incelendiğinde kendilerini daha fazla açmak, daha çok geribildirim vermek ve daha önce karşılaşmadıkları grup üyeleri ile bir araya gelmek istediklerini belirtmişlerdir.

Sonuç olarak, PDR son sınıf öğrencilerinin grupla psikolojik danışma uygulamaları dersi kapsamında 11 hafta sonunda kendilerini tanıma, psikolojik danışma becerilerini gözleme ve bu becerileri kullanma konusunda gelişim gösterme ve insanlarla ilişkilerde, iletişim kurmada yani hem mesleki hem de kişisel anlamda farkındalık ve gelişim gösterdikleri ortaya çıkmıştır. Buradan yola çıkılarak psikolojik danışmanlık eğitiminde kuramsal bilgiler yanında öğrencilerin grup ve bireysel psikolojik danışma uygulamalarında yapılan işlem ve kullanılan psikolojik danışma becerilerini gözleyerek ve yaşayarak öğrenmelerini sağlayan uygulamaya yönelik derslerin önemini vurgulamakta yarar vardır. Aynı zamanda bu çalışmadan elde edilen geribildirimler yoluyla grupla danışma uygulamalarında yapılacak düzenlemelerin sürecin etkililiğini arttıracağı düşünülmektedir.