Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. Temel Hemşirelik Bakımı Kongresi, Antalya, Türkiye, 19 - 22 Kasım 2014, ss.140
Tarihsel olarak bebek beslenmesi, doğal anne sütü ile beslenmenin yanı sıra süt anneliği, biberon, inek sütü ve formül mama kullanımını içerir. Günümüzdeki istatistiksel verilere göre yaşamın ilk 6 ayında sadece anne sütüyle beslenme oranı dünya genelinde benzer (%38) düzeyde olmakla birlikte Türkiye’de emzirme oranı daha yaygındır (%97). Ancak ülkemizdeki emzirme süresi dikkate alındığında ilk iki ayda bebeklerin %69’u, 5. ayda ise %24’ünbün sadece anne sütü almakta olduğu görülmektedir. Bu verileri göz önünde bulundurduğumuzda çok farklı nedenlerle bebeklerin doğumdan itibaren iki yaşına kadar beslenme gereksinimlerinin karşılanmasında biberon kullanıldığı anlaşılmaktadır.
İlk çağlardan beri süt anneliğinin, doğal anne sütü ile beslenmenin tek alternatifi olmayıp yapay beslenmenin de kullanıldığını gösteren Milattan binlerce yıl öncesine ait kanıtlar vardır. Bu kanıtlar, bebeklerin yapay olarak farklı maddelerden farklı modellerde ve farklı ebatlarda üretilmiş beslenme şişeleri ile beslendiği şeklindedir. Hatta yeni doğan bebeklerin mezarlarında M.Ö. 2000’li yıllara ait meme benzeri, emzikli dikdörtgen şeklinde beslenme kapları bulunmuştur. Yapılan araştırmalarda beslenme kapları, şişeleri ve onların temizliği konularında Roma, Orta çağ ve Rönesans dönemine ait metinler de bulunmuştur. Tarihsel süreçte kauçuk kullanımının yaygınlaşmasından sonra beslenme şişeleri daha hijyenik ve kullanım amacına daha uygun hale gelmiştir.
Ülkemizde biberon kullanımının tarihçesini tam olarak tespit etmek henüz mümkün değilse de Besim Ömer Paşa tarafından İdadilerde okutulmak üzere 1897 yılında yazılan Hıfz-ı Sıhha adlı eserde biberon kullanımının anlatılması ülkemizde yapay beslenmenin ve biberon kullanımının tarihçesi açısından dikkat çekicidir. Bu kitapta okurlara yazar ilgili bölümde yapay beslenmeyi anlattıktan sonra, emzik adıyla andığı biberonun özellikleri ve temizlik kurallarından bahsetmiştir.
Bildiride biberonun Türkiye ve dünya ölçeğinde tarihçesinden notlar görsel materyallerle desteklenerek verilecektir.
Anahtar Kelimeler: Biberon, Biberonun Tarihçesi, Biberon Kullanımı