Akademik Veri Yönetim Sistemi
35. Ulusal Kimya Kongresi, Diyarbakır, Türkiye, 09 Eylül 2024, ss.661, (Tam Metin Bildiri)
Bir polimer türü olan plastikler kolay şekil alma, düşük maliyeti, ulaşılabilirliği, hafifliği, esnekliği, fonksiyonel bir kullanıma sahip olmaları, dayanıklılık ve hidrofobiklik gibi birçok yararlı özelliklerinden dolayı, inşaat, sağlık, otomotiv, havacılık, ambalaj, elektronik gibi büyük ölçekli çeşitli sektörlerde yaygın olarak kullanılmaktadırlar [1-4]. Plastik sektörü, bu tür malzemelerin faydaları ve küresel nüfustaki artışın bir sonucu olarak önümüzdeki yirmi yıl içinde üretimi ni dört katına çıkaracağı öngörülmektedir [5]. Plastikler doğada kolayca çözünmedikleri için denizlerde yaşayan canlılar başta olmak üzere tüm canlı yaşamı için ciddi bir tehdit oluştur maktadırlar. Mikroplastikler, deniz canlılarını öldürmekte, insan sağlığını tehdit etmekte ve ge zegenimizin ekosistemini bozmaktadır. Plastik atıkların çevre sorunu olmaktan çıkarılıp enerji kaynağı olarak kullanılması için yüksek enerji yoğunlukları nedeni ile gazlaştırma yöntemi cazip bir seçenektir. Bu çalışmada polietilen tereftalat (PET) ve organik çözücüler [dimetil sülfoksit (DMSO), N-me til prolidin (NMP), tetrahidrofuran (THF), asetaldehit, formaldehit, dioksan, trietilenglikol (TEG)] birlikte gazlaştırılarak farklı organik çözücülerin hidrojen oluşumuna etkileri incelenmiştir. Bu amaç ile 1 gram işlenmemiş granül PET numunesi 500 ºC sabit sıcaklıkta organik çözücülerle birlikte gazlaştırılarak gaz ürün dağılımları incelenmiştir. Organik çözücü ve katalizör kullanımı gaz verimi ve ürün dağılımları açısından önemli ölçüde etkili olmuştur. Yapılan deneylerde elde edilen gaz karışımını başlıca olarak H₂, CH₄, CO, CO₂, C₂H₆ bileşenleri oluşturmaktadır. En fazla toplam gaz (596 mL) çözücü olarak DMSO’nun kullanıldığı K₂CO₃ katalizörü varlığında yapılan deneyde elde edilmiştir. En fazla hidrojen verimi (%92) KOH katalizörü varlığında çözücü olarak THF’in kullanıldığı deneylerde gözlemlenmiştir. Hem toplam gaz hem de hidrojen verimi açısın dan etkili çözüler DMSO, THF ve formaldehit olmuştur.