Seleucia (ad Calycadnum), no.VIII, pp.233-268, 2018 (Peer-Reviewed Journal)
per
Tigris Region increased gradually from the Neo Assyrian Period (10th-7th
century BC), and a continuous hegemony was aimed on the behalf of exploiting
from both the economic advantages and geostrategic location of the region. For
this purpose, new settlements were created in the Upper Tigris Region; new
population movements occurred from various regions; and new village-type
settlements economically based upon mostly agricultural activities were established
around the main centers. Aşağı Salat, located on the northern bank of
the Tigris River near the Diyarbakır-Batman border, is one of the settlements
in this type, and it has a most suitable river crossing location along river. During
2000-2002 and 2009-2010 salvage excavations at Aşağı Salat, conducted in
the scope of Ilısu Dam construction activities, a Neo Assyrian settlement with
three architectural phases were revealed. The assesments of the archeological
materials such as architectural remains, graves, small finds and potteries unearthed
in the settlement were aimed in this article.
Orta Asur Dönemi’nin bitişinin ardından, Asur’un Yukarı Dicle Bölgesi’ne
olan ilgisi Yeni Asur Dönemi’nde (MÖ 10-7. yüzyıllar) giderek artmış ve
bölgenin gerek jeostratejik konumumdan gerekse ekonomik avantajlarından
yararlanmak adına söz konusu bölgede kalıcı bir hâkimiyet amaçlanmıştır. Bu
amaç doğrultusunda Yukarı Dicle Bölgesi’ndeki mevcut yerleşmelere yenileri
eklenmiş, farklı bölgelerden nüfus aktarımları gerçekleştirilmiş ve büyük
merkezlerin çevresinde ekonomileri daha çok tarıma dayalı köy yerleşmeleri
kurulmuştur. Diyarbakır-Batman sınırına yakın bir noktada, Dicle Nehri’nin
kuzeyinde, nehir geçişine en uygun alanlardan birisi üzerinde bulunan Aşağı
Salat Höyüğü, Yeni Asur Dönemi’nde Dicle Nehri boyunca kurulan çok
sayıdaki köy tipi tarım yerleşmesinden birisidir. Ilısu Barajı Kurtarma Kazıları
kapsamında, Aşağı Salat’ta yürütülen 2000-2002 ve 2009-2010 yıllarındaki
çalışmalarda üç mimari evreli Yeni Asur tabakası açığa çıkarılmıştır. Bu
çalışmada, toplam beş sezon devam eden kazılardan elde edilmiş Yeni Asur
Dönemi’ne ait arkeolojik verilerin (mimari, mezar, küçük buluntu ve çanak
çömlek) ve Yukarı Dicle Havzası’ndaki Yeni Asur Dönemi yerleşimleri içerisinde
Aşağı Salat’ın yerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.