TURKISH STUDIES, cilt.8, sa.12, ss.121-131, 2013 (SSCI)
Levha metinleri, metin türleri içerisinde önemli bir yer tuttukları halde bugüne kadar pek az inceleme konusu olmuştur. Oysa gerek biçim gerekse içerik açısından diğer metin türlerinden oldukça farklıdır. Bu farklılığın yanında kullanım alanları da çok yaygındır. Çevremize dikkatle bakarsak, hemen hemen her yerde bilgilendirici, yönlendirici, uyarıcı, yasaklayıcı levhalara rastlarız. Bu levhalar toplumsal düzenin sağlanması ve insanın hak ve özgürlüklerinin sınırlarının bilinmesi açısından da çok önemlidir. Levhalar kimi zaman kültürel özellikler de taşır. Levha yazıları ya da metinleri Umut Balcı tarafından genel dilsel özellikleriyle ele alındıklarından dolayı biz bu çalışmada sadece Almanya’nın Berlin kentinde saptadığımız ve kültürel özellikler taşıyan bazı levhaları inceleyerek bu metin türüne daha çok dikkat çekmek istiyoruz. Türkiye’ye kıyasla Almanya’da levhaların çok yaygın olduğu saptanmıştır. Bir direk üzerine yedi levhanın birden alt alta yerleştirildiğine tanık olduk. Lehaların çoğu Almanca – Türkçe olup dilden başka kültürel olgulara işaret etmektedir. Türklerin çok yoğun olduğu Berlin’in Neukölln semtinde bulunan parkta söz konusu edilen yasakların daha çok Türklerce ihlal edilebileceği önyargısıyla Almanca metinlerin altına Türkçe metinlerin de yazılması Türkler açısından biraz aşağılayıcı bir izlenim uyandırmaktadır. Zira bu semtte çok sayıda Arap ve diğer milliyetlere mensup kişiler de bulunmaktadır. Keza Neukölln’de Türk asıllı bir doktorun muayenehanesinin girişindeki bir levha metni, Almanya’daki çokkültürlülük ve çokdillilik ortamını gösteren önemli bir unsurdur. Levhaların ikidilli olması, aynı zamanda hastaya bir mesaj niteliğindedir. “Köpek tuvaleti” de çok dikkat çeken bir levha olmuştur.
Among all other texttypes, text-based signposts have been the subject of much less scrutiny. We need to look into the texts of such signs in terms of content. Investigated carefully, the texts on these signs display significant differences. For instance they can beinformative, directional, warning or prohibitory. These signposts can also be indicative in defining human boundaries in terms of freedoms and liberties. They can also reflect cultural characteristics. Since they picture linguistic and cultural properties, we believe that these text-based signposts deserve in-depth investigation. Text-based signposts in Germany are relatively much more frequently used than they are in Turkey. In our observations, we were able to observe seven posts one beneath the other on one pole in Germany. Something else that drew our attention is that the signposts, being both in German and Turkish, were reflecting not only linguistic but also cultural properties. For example, despite the fact there are other ethnic groups living in Neukölln, Berlin,assuming that warning signs are mostly neglected mainly by Turks, the signs, being both in German and Turkish only, can be perceived by most Turks as insulting. A bilingual signpost at the gate to the building where a Turkish doctor has an office is an excellent example of multiculturalism in Germany. This sign apparently targets both potential German and Turkish patients. For instance, the sign bearing the text “dog loo” is also something which attracted our attention. Key Words: text, text type, sheet sheet