Türkiye'de Karbondioksit Emisyonu, Enerji Tüketimi ve Eğitim İlişkisi: Bootstrap Nedensellik Analizi


Creative Commons License

AYTUN C., Akın C. S.

Avrasya Ekonometri İstatistik ve Ampirik Ekonomi Dergisi, cilt.4, ss.49-63, 2016 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de karbondioksit emisyonu, enerji tüketimi ve eğitim düzeyi
değişkenleri arasındaki nedensellik ilişkisinin araştırılmasıdır. Bu amaçla Türkiye’ye ait veriler 1971-2010 yıllarını kapsayacak şekilde analiz edilmiştir. Önceki çalışmalardan farklı olarak uygulamada ilk, orta ve yükseköğrenim düzeyleri ile karbondioksit emisyonu arasındaki nedensellik ilişkisi ayrı ayrı araştırılmaktadır. Ek olarak nedensellik analizinde bootstrap dağılımından elde edilen kritik değerler kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ilköğretim ve ortaöğretim okullaşma düzeyleri ile karbondioksit emisyonu ve enerji tüketimi arasında nedensellik ilişkisine rastlanmazken yükseköğretim okullaşma düzeyinden karbondioksit emisyonu ve enerji tüketimine doğru bir nedensellik ilişkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Bu anlamda çevre ve enerji politikalarını yürüten otoriteler için yükseköğrenim okullaşma düzeyi etkili bir araç olarak sunulmaktadır.

The aim of this study is to investigate the causality relationship between energy consumption, education level and CO2 emissions. In this frame, Turkey’ data are contributed to the analysis for the period of 1971-2010. Apart from previous studies causality relationship between primary, secondary, tertiary education level and CO2 is investigated separately. In this analysis critical value was used which obtain from bootstrap distribution as well. Findings indicate that there is not any causality between primary, secondary school enrolment and CO2 emissions, but causality relationship found  which from tertiary school enrollment towards to energy consumption and CO2 emissions. In this sense high education can be effective instrument for politicians who conduct policy about environment and energy.